?? ?? 2021 r.

Gastronomiczny Order Pomiana: Różnice pomiędzy wersjami

Z Z widelcem wśród książek
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Linia 1: Linia 1:
 
{{data|?? ?? 2021}}
 
{{data|?? ?? 2021}}
 +
 +
== Wstęp ==
 +
[[File:Odznaka orderu Pomiana.jpg|thumb|Odznaka orderu Pomiana]]
 +
Ogólnie o orderze Pomiana
 +
{{clear}}
 +
 +
== Patron orderu -- guru galijskiej gastronomii ==
 +
O Edwardzie Pożerskim herbu Pomian
 +
* [https://culture.pl/pl/artykul/o-alibabie-i-pomianie-czyli-polakach-ktorzy-mieszali-we-francuskiej-gastronomii O Alibabie i Pomianie, czyli Polakach, którzy mieszali we francuskiej gastronomii]
 +
* [https://www.jstor.org/stable/10.1525/gfc.2004.4.4.62 Desperately Seeking Edouard: A Passion for de Pomiane]
 +
* [https://www.amazon.com/Cooking-Pomiane-Edouard/dp/1897959648 Cooking With Pomiane]
 +
* [https://docplayer.fr/210415603-Pourquoi-la-cuisine-n-est-pas-une-science.html Pourquoi la cuisine n’est pas une science ?] (O Pomianie)
 +
* [[Szkic:Notatki#Kuchnia_polska_widziana_znad_Sekwany|Kuchnia polska widziana znad Sekwany]]
 +
 +
== Założyciel orderu -- ostatni szlachcic w Polsce Ludowej ==
 
[[File:Przypkowscy.jpg|thumb|left|Tadeusz Przypkowski (1905–1977) – w fotelu pod portretem swojego ojca, Feliksa Przypkowskiego (1872–1951). Z prawej strony stoi jego syn, Piotr Maciej Przypkowski (ur. 1947), a po lewej – wnuk, Jan Aleksander Przypkowski (ur. 1973), obecny dyrektor Muzeum im. Przypkowskich.]]
 
[[File:Przypkowscy.jpg|thumb|left|Tadeusz Przypkowski (1905–1977) – w fotelu pod portretem swojego ojca, Feliksa Przypkowskiego (1872–1951). Z prawej strony stoi jego syn, Piotr Maciej Przypkowski (ur. 1947), a po lewej – wnuk, Jan Aleksander Przypkowski (ur. 1973), obecny dyrektor Muzeum im. Przypkowskich.]]
 
Trochę ponad rok temu zgłosiłem się do prof. Jarosława Dumanowskiego, kierownika Centrum Dziedzictwa Kulinarnego na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, z zamiarem doktoryzowania się z historii kulinarnej. Nie miałem jednak jeszcze pomysłu, o czym konkretnie miałbym rozprawę doktorską napisać. Profesor zaproponował, żebym zajął się kolekcją przepisów kuchennych ze zbiorów [http://muzeum.jedrzejow.pl/o-nas/zbiory/ Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie.] Jeśli cokolwiek wiecie o tej placówce, to pewnie nie zdziwi Was moja pierwsza reakcja: przecież to jest muzeum zegarów słonecznych! No i rzeczywiście, unikatowa kolekcja zegarów słonecznych, którą w 1895 r. rozpoczął miejscowy lekarz, Feliks Przypkowski, a później rozbudował jego syn Tadeusz, jest największą chlubą jędrzejowskiego muzeum. Lecz Tadeusz Przypkowski nie tylko kontynuował pasję ojca, ale miał też różne własne; interesował się historią sztuki i astronomii, fotografią bromolejową, bibliofilstwem i ekslibrysami, heraldyką, a oprócz tego był też smakoszem i zbieraczem kulinariów.
 
Trochę ponad rok temu zgłosiłem się do prof. Jarosława Dumanowskiego, kierownika Centrum Dziedzictwa Kulinarnego na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, z zamiarem doktoryzowania się z historii kulinarnej. Nie miałem jednak jeszcze pomysłu, o czym konkretnie miałbym rozprawę doktorską napisać. Profesor zaproponował, żebym zajął się kolekcją przepisów kuchennych ze zbiorów [http://muzeum.jedrzejow.pl/o-nas/zbiory/ Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie.] Jeśli cokolwiek wiecie o tej placówce, to pewnie nie zdziwi Was moja pierwsza reakcja: przecież to jest muzeum zegarów słonecznych! No i rzeczywiście, unikatowa kolekcja zegarów słonecznych, którą w 1895 r. rozpoczął miejscowy lekarz, Feliks Przypkowski, a później rozbudował jego syn Tadeusz, jest największą chlubą jędrzejowskiego muzeum. Lecz Tadeusz Przypkowski nie tylko kontynuował pasję ojca, ale miał też różne własne; interesował się historią sztuki i astronomii, fotografią bromolejową, bibliofilstwem i ekslibrysami, heraldyką, a oprócz tego był też smakoszem i zbieraczem kulinariów.
−
 
−
== Założyciel orderu -- ostatni szlachcic w Polsce Ludowej ==
 
  
 
[[File:Ekslibris Przypkowskiego.jpg|thumb|upright|Ekslibrys Przypkowskiego]]
 
[[File:Ekslibris Przypkowskiego.jpg|thumb|upright|Ekslibrys Przypkowskiego]]
Linia 14: Linia 27:
 
* [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/72969 Janusz Roszko, Przypkowskiemu panegiryk ostatni]
 
* [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly/72969 Janusz Roszko, Przypkowskiemu panegiryk ostatni]
 
* [https://polona.pl/item/spotkania-z-zabytkami-informator-popularnonaukowy-r-20-nr-10-pazdziernik-1996-nr,NTE5MzA1OTU/36/#item Janusz Miliszkiewicz, ''Przypkowski i PRL''; w: ''Spotkania z zabytkami'', 10/1996, s. 35-37]
 
* [https://polona.pl/item/spotkania-z-zabytkami-informator-popularnonaukowy-r-20-nr-10-pazdziernik-1996-nr,NTE5MzA1OTU/36/#item Janusz Miliszkiewicz, ''Przypkowski i PRL''; w: ''Spotkania z zabytkami'', 10/1996, s. 35-37]
 +
* {{Cyt
 +
| nazwisko = Roszko
 +
| imię    = Janusz
 +
| nazwisko2= Bratkowski
 +
| imię2    = Stefan
 +
| tytuł    = Ostatki staropolskie
 +
| url      = http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.oai-journals-pan-pl-119483/c/oai-journals-pan-pl-119483_full-text_2020-01-WNUM-15-Sniezko.pdf-2
 +
| wydawca  = Czytelnik
 +
| miejsce  = Warszawa
 +
| rok      = 1966
 +
}}
 
{{clear}}
 
{{clear}}
  
Linia 39: Linia 63:
 
  }} }}
 
  }} }}
  
−
== Patron orderu -- guru galijskiej gastronomii ==
+
=== Pierwsza sztuka świata ===
−
* [https://culture.pl/pl/artykul/o-alibabie-i-pomianie-czyli-polakach-ktorzy-mieszali-we-francuskiej-gastronomii O Alibabie i Pomianie, czyli Polakach, którzy mieszali we francuskiej gastronomii]
+
O poglądach Przypkowskiego na sztukę kulinarną
−
* [https://www.jstor.org/stable/10.1525/gfc.2004.4.4.62 Desperately Seeking Edouard: A Passion for de Pomiane]
+
* [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly?szukaj=przypkowski Przekrój]
−
* [https://www.amazon.com/Cooking-Pomiane-Edouard/dp/1897959648 Cooking With Pomiane]  
+
* [http://www.calames.abes.fr/pub/#details?id=Calames-20169201793993583 L'art et la science de la gastronomie dans les relations entre la France et la Pologne] (brak kopii cyfrowej)
−
* [https://docplayer.fr/210415603-Pourquoi-la-cuisine-n-est-pas-une-science.html Pourquoi la cuisine n’est pas une science ?] (O Pomianie)
+
** referat wygłoszony na [https://www.biusante.parisdescartes.fr/sfhm/hsm/HSMx1969x003x001/HSMx1969x003x001x0039.pdf XII Międzynarodowym Kongresie Historii Nauki] w Paryżu (sierpień 1968 r.)
−
* [[Szkic:Notatki#Kuchnia_polska_widziana_znad_Sekwany|Kuchnia polska widziana znad Sekwany]]
+
 
 +
 
 +
 
 +
=== Kapituła orderu ===
 +
=== Gomułka i Cyrankiewicz ===
 +
* [https://ciekawostkihistoryczne.pl/2016/06/21/luksus-w-prl-u-jak-naprawde-zyla-wtedy-wladza/ Adam Miklasz, Luksus w PRL-u: Jak naprawdę żyła wtedy władza?]
 +
* [https://biznes.newseria.pl/biuro-prasowe/kultura/osobisty-ochroniarz,b313907876 Osobisty ochroniarz Gomułki i Gierka w Muzeum Życia w PRL]
 +
* [https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/sympatyczny-facet-od-odrabywania-rak,72,1497 Wywiad z Piotrem Lipińskim, autorem książki ''Cyrankiewicz, wieczny premier (https://tvn24.pl)'']
  
−
== Order Pomiana ==
+
=== Lista członków kapituły ===
−
[[File:Odznaka orderu Pomiana.jpg|thumb|Odznaka orderu Pomiana]]
 
−
{{clear}}
 
−
=== Kapituła ===
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
|-
 
|-
 
! Wizerunek !! Imię i nazwisko<br>(ur. -- zm.) !! Opis
 
! Wizerunek !! Imię i nazwisko<br>(ur. -- zm.) !! Opis
 
|-
 
|-
−
| [[File:Tadeusz Gronowski.jpg|100px|Tadeusz Gronowski]] || style=text-align:left | '''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Gronowski Tadeusz Gronowski]'''<br>(1894–1990) || Malarz i grafik.[https://varsavianista.pl/index.php/2022/08/28/tworczosc-tadeusza-gronowskiego-w-latach-20-na-przykladzie-wybranych-realizacji/] <br>Wielki mistrz kapituły. [https://www.krolestwogarow.pl/2020/03/homar-po-polsku.html Homar po polsku]
+
| [[File:Tadeusz Gronowski.jpg|100px|Tadeusz Gronowski]] || style=text-align:left | '''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Gronowski Tadeusz Gronowski]'''<br>(1894–1990) || Malarz i grafik.[https://varsavianista.pl/index.php/2022/08/28/tworczosc-tadeusza-gronowskiego-w-latach-20-na-przykladzie-wybranych-realizacji/] <br>Wielki mistrz kapituły.  
 
|-
 
|-
 
| [[File:Tadeusz Przypkowski 2.jpg|100px|Tadeusz Przypkowski]] || style=text-align:left | '''Tadeusz Przypkowski'''<br>(1905--1977) || Gnomonik, historyk nauki i sztuki.<br>Kanclerz kapituły.
 
| [[File:Tadeusz Przypkowski 2.jpg|100px|Tadeusz Przypkowski]] || style=text-align:left | '''Tadeusz Przypkowski'''<br>(1905--1977) || Gnomonik, historyk nauki i sztuki.<br>Kanclerz kapituły.
Linia 91: Linia 119:
 
|}
 
|}
  
−
=== Odznaczeni ===
+
=== Kawalerowie orderu ===
 
{| class=wikitable  
 
{| class=wikitable  
 
|-
 
|-
Linia 137: Linia 165:
 
  | strony  = 50--51
 
  | strony  = 50--51
 
  }}</ref>
 
  }}</ref>
 +
<!------------------
 +
Bratkowski chyba jednak nie był odznaczony.
 
|-
 
|-
 
| [[File:Stefan Bratkowski.jpg|100px|Stefan Bratkowski]] || style=text-align:left | '''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Bratkowski Stefan Bratkowski]'''<br>(1934–2021) || [[Plik:POL.png|23px|]] {{small|Polska}} || Dziennikarz, współautor książki ''Ostatki staropolskie'', poświęconej w dużej części rodzinie Przypkowskich<ref>{{Cyt  
 
| [[File:Stefan Bratkowski.jpg|100px|Stefan Bratkowski]] || style=text-align:left | '''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Bratkowski Stefan Bratkowski]'''<br>(1934–2021) || [[Plik:POL.png|23px|]] {{small|Polska}} || Dziennikarz, współautor książki ''Ostatki staropolskie'', poświęconej w dużej części rodzinie Przypkowskich<ref>{{Cyt  
Linia 149: Linia 179:
 
  | rok      = 1966
 
  | rok      = 1966
 
  }}</ref>
 
  }}</ref>
 +
------------------->
 
|-
 
|-
 
| [[File:Gian Giuseppe Brenna.jpg|100px|Gian Giuseppe Brenna]] || style=text-align:left | '''Gian Giuseppe Brenna'''&nbsp;{{czyt|Gian Giuseppe Brenna}}<br>(1920--2006) || [[Plik:ITA.png|23px|]] {{small|Włochy}} || Dentysta, z zamiłowania gastronom, delegat prowincji Como do Włoskiej Akademii Kulinarnej (''Accademia Italiana della Cucina'')<ref>{{Cyt
 
| [[File:Gian Giuseppe Brenna.jpg|100px|Gian Giuseppe Brenna]] || style=text-align:left | '''Gian Giuseppe Brenna'''&nbsp;{{czyt|Gian Giuseppe Brenna}}<br>(1920--2006) || [[Plik:ITA.png|23px|]] {{small|Włochy}} || Dentysta, z zamiłowania gastronom, delegat prowincji Como do Włoskiej Akademii Kulinarnej (''Accademia Italiana della Cucina'')<ref>{{Cyt
Linia 321: Linia 352:
 
* [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-article-b15effef-12ba-49cf-bdc2-2f587c5ee6af Z.T. Nowicki, Powrot Orderu Pomiana, Przegląd Gastronomiczny] (brak dostępu)
 
* [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-article-b15effef-12ba-49cf-bdc2-2f587c5ee6af Z.T. Nowicki, Powrot Orderu Pomiana, Przegląd Gastronomiczny] (brak dostępu)
  
−
=== Między Gomułką a Cyrankiewiczem ===
 
−
* [https://ciekawostkihistoryczne.pl/2016/06/21/luksus-w-prl-u-jak-naprawde-zyla-wtedy-wladza/ Adam Miklasz, Luksus w PRL-u: Jak naprawdę żyła wtedy władza?]
 
−
* [https://biznes.newseria.pl/biuro-prasowe/kultura/osobisty-ochroniarz,b313907876 Osobisty ochroniarz Gomułki i Gierka w Muzeum Życia w PRL]
 
−
* [https://tvn24.pl/magazyn-tvn24/sympatyczny-facet-od-odrabywania-rak,72,1497 Wywiad z Piotrem Lipińskim, autorem książki ''Cyrankiewicz, wieczny premier (https://tvn24.pl)'']
 
  
−
== Pierwsza sztuka świata ==
+
== Przepisy ==
−
* [https://przekroj.pl/archiwum/artykuly?szukaj=przypkowski Przekrój]
+
=== Homar po polsku Gronowskiej ===
−
* [http://www.calames.abes.fr/pub/#details?id=Calames-20169201793993583 L'art et la science de la gastronomie dans les relations entre la France et la Pologne] (brak kopii cyfrowej)
+
* [https://www.krolestwogarow.pl/2020/03/homar-po-polsku.html Homar po polsku]
−
** referat wygłoszony na [https://www.biusante.parisdescartes.fr/sfhm/hsm/HSMx1969x003x001/HSMx1969x003x001x0039.pdf XII Międzynarodowym Kongresie Historii Nauki] w Paryżu (sierpień 1968 r.)
+
*  {{Cyt
 +
| nazwisko = Gumowska
 +
| imię    = Irena
 +
| tytuł    = Obiad w pół godziny
 +
| wydawca  = Watra
 +
| miejsce  = Warszawa
 +
| rok      = 1980
 +
| strony  = 135
 +
}}
  
−
== Przepis ==
+
=== Przypkowska zupa cebulowa ===
 
[[File:Maja Berezowska, Stanisław Leszczyński gotuje zupę.JPG|thumb|Król Stanisław Leszczyński doprawia zupę cebulową.<br>{{small|Mal. Maja Berezowska (1970)}}]]
 
[[File:Maja Berezowska, Stanisław Leszczyński gotuje zupę.JPG|thumb|Król Stanisław Leszczyński doprawia zupę cebulową.<br>{{small|Mal. Maja Berezowska (1970)}}]]
 
[[File:Zupa cebulowa przypkowska.jpg|thumb|Przypkowska zupa cebulowa.<br>{{small|Ryt. Tadeusz Przypkowski}}]]
 
[[File:Zupa cebulowa przypkowska.jpg|thumb|Przypkowska zupa cebulowa.<br>{{small|Ryt. Tadeusz Przypkowski}}]]
Linia 453: Linia 488:
 
  }}
 
  }}
  
−
{{Nawigacja|poprz=Z wizytą w Soplicowie: Dalej w grzyby!}}
+
{{Nawigacja|poprz=}}
  
 
[[en:Draft:Gastronomic Order of Pomiane]]
 
[[en:Draft:Gastronomic Order of Pomiane]]

Wersja z 17:10, 24 lis 2023


Wstęp

Odznaka orderu Pomiana

Ogólnie o orderze Pomiana

Patron orderu -- guru galijskiej gastronomii

O Edwardzie Pożerskim herbu Pomian

Założyciel orderu -- ostatni szlachcic w Polsce Ludowej

Tadeusz Przypkowski (1905–1977) – w fotelu pod portretem swojego ojca, Feliksa Przypkowskiego (1872–1951). Z prawej strony stoi jego syn, Piotr Maciej Przypkowski (ur. 1947), a po lewej – wnuk, Jan Aleksander Przypkowski (ur. 1973), obecny dyrektor Muzeum im. Przypkowskich.

Trochę ponad rok temu zgłosiłem się do prof. Jarosława Dumanowskiego, kierownika Centrum Dziedzictwa Kulinarnego na Wydziale Nauk Historycznych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, z zamiarem doktoryzowania się z historii kulinarnej. Nie miałem jednak jeszcze pomysłu, o czym konkretnie miałbym rozprawę doktorską napisać. Profesor zaproponował, żebym zajął się kolekcją przepisów kuchennych ze zbiorów Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie. Jeśli cokolwiek wiecie o tej placówce, to pewnie nie zdziwi Was moja pierwsza reakcja: przecież to jest muzeum zegarów słonecznych! No i rzeczywiście, unikatowa kolekcja zegarów słonecznych, którą w 1895 r. rozpoczął miejscowy lekarz, Feliks Przypkowski, a później rozbudował jego syn Tadeusz, jest największą chlubą jędrzejowskiego muzeum. Lecz Tadeusz Przypkowski nie tylko kontynuował pasję ojca, ale miał też różne własne; interesował się historią sztuki i astronomii, fotografią bromolejową, bibliofilstwem i ekslibrysami, heraldyką, a oprócz tego był też smakoszem i zbieraczem kulinariów.

Ekslibrys Przypkowskiego
Ekslibrys gastronomiczny Przypkowskiego
Pamiętam doskonale to ostatnie święcone u Zamoyskiego.* W najbardziej uroczystym momencie najstarszy z nas, Alfred Lauterbach,† dyrektor zbiorów Zamku Królewskiego, miał dostojną przemowę. Ale kiedy doszedł do słów: „Tak tu wspaniale i spokojnie obchodzimy staropolskie święcone, w chwili, gdy ten Hitler… ten Hitler… ten Hitler”, nie mógł z tego Hitlera wybrnąć, dopóki mu Roman Jasiński‡ obok siedzący nie powiedział cicho: „w dupę jebany”, co też Lauterbach donośnie i uroczyście powtórzył. I zaszokowany tym skrzydlatym słowem usiadł czerwony jak burak! Zapanowała cisza, a stare ciotki Zamoyskiego próbowały udawać, że nie słyszały! Zamoyski wspaniale wyszedł z tej sytuacji. Wyjął z tylnej kieszeni dwa rewolwery i parokrotnie strzelił do stojących w rogach wypchanych wielkich niedźwiedzi. Ogary słysząc strzały, wyłamały drzwi i sforą zalały gości. W ten sposób sytuacja była delikatnie uratowana.
— Tadeusz Przypkowski, cyt w: Janusz Miliszkiewicz: Na początek -- zupa cebulowa przypkowska, w: Rzeczpospolita, 3 kwietnia 1999
* August Zamoyski (1893--1970), rzeźbiarz
† Jan Alfred Lauterbach (1884--1943), historyk sztuki
‡ Roman Jasiński (1900--1987), pianista


Ojciec nigdy niczego nie ugotował. Nie potrafił. Nawet nie czynił w tej mierze żadnych prób. On był po prostu smakoszem. Znał się na dobrym jadle, pisał o nim i przede wszystkim mówił. No i oczywiście jadł.
— Piotr Maciej Przypkowski, cyt. w: Piotr Adamczewski: Mistrz propagandy, w: Polityka, 3 listopada 2006

Pierwsza sztuka świata

O poglądach Przypkowskiego na sztukę kulinarną


Kapituła orderu

Gomułka i Cyrankiewicz

Lista członków kapituły

Wizerunek Imię i nazwisko
(ur. -- zm.)		 Opis
Tadeusz Gronowski Tadeusz Gronowski
(1894–1990)		 Malarz i grafik.[1]
Wielki mistrz kapituły.
Tadeusz Przypkowski Tadeusz Przypkowski
(1905--1977)		 Gnomonik, historyk nauki i sztuki.
Kanclerz kapituły.
Józef Cyrankiewicz Józef Cyrankiewicz
(1911–1989)		 Premier
Lucjan Motyka Lucjan Motyka
(1915–2006)		 Minister kultury i sztuki
Adam Rapacki Adam Rapacki
(1909–1970)		 Minister spraw zagranicznych
Przeźroczysty kwadrat.png Edward Sznajder
(1920--1978)		 Minister handlu wewnętrznego
Zygmunt Garstecki
 Zygmunt Garstecki
(1912–1988)		 Wiceminister kultury i sztuki
Jaroslaw Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewicz
(1894–1980)		 Poeta i pisarz, poseł na Sejm
Jan Brzechwa Jan Brzechwa
(1898–1966)		 Poeta i pisarz, prawnik.
Zmarł w drugim roku działalności kapituły.[1]
Stanisław Konopka Stanisław Konopka
(1896--1982)		 Historyk medycyny, założyciel Głównej Biblioteki Lekarskiej
Andrzej Michałowski Andrzej Michałowski
(ur. 1934)		 Wojewódzki konserwator zabytków w Kielcach
Aleksander Szczygieł Aleksander Szczygieł
(1906--1983)		 Fizjolog, założyciel Instytutu Żywności i Żywienia
Damazy Tilgner Damazy Jerzy Tilgner
(1904--1997)		 Agrotechnik, profesor technologii przetwórstwa mięsnego
Mirosław Żuławski Mirosław Żuławski
(1913--1995)		 Pisarz, dyplomata, reprezentant Polski w Unesco

Kawalerowie orderu

Wizerunek Imię i nazwisko
(ur. -- zm.)		 Kraj zamieszkania* Opis
Ang Kim Khoan Ang Kim Khoan 🔊
(1910–1978)		 KHM.png Kambodża Hotelarz, minister turystyki Kambodży,[2] dyrektor generalny sieci hoteli pod nazwą Khmerska Spółka Zajazdów Królewskich (Société khmère des Auberges royales).[3]
Odznaczenie orderem odbyło się w Paryżu.[4]
Karykatura Jean-Dominique'a Arnaboldiego Jean-Dominique Arnaboldi 🔊
(1919--1974)[5]		 FRA.png Francja Dziennikarz zajmujący się tematyką gastronomiczną, jeden z jurorów turnieju o Złotą Patelnię (Poêle d’or)[6]
Gian Giuseppe Brenna Gian Giuseppe Brenna 🔊
(1920--2006)		 ITA.png Włochy Dentysta, z zamiłowania gastronom, delegat prowincji Como do Włoskiej Akademii Kulinarnej (Accademia Italiana della Cucina)[7]
Przeźroczysty kwadrat.png André Hurtrel 🔊
(1917--1995)		 FRA.png Francja Dziennikarz, założyciel Krajowego Związku Rzeczników Prasowych, prezes Narodowego Komitetu Gastronomicznego (Comité National de la Gastronomie), przewodniczący jury turnieju o Złotą Patelnię.[8]
Przypkowskiego odznaczył komandorią Złotej Patelni za pracę nad polsko-francuskimi relacjami kulinarnymi.[9]
Stanisław Kozioł Stanisław Kozioł
(1899--1974)		 GBR.png W. Brytania Właściciel londyńskiej restauracji Lucullus[10]
Przeźroczysty kwadrat.png Władysław Edward Kucharski
(1879--1973)		 POL.png Polska Kucharz. Kucharzami byli też jego dziadek, ojciec, brat i syn. Gotował dla arystokratów i dyplomatów, m.in. dla Jarosława Iwaszkiewicza.[11] Po II wojnie światowej szef kuchni w Grand Hotelu w Sopocie oraz w ośrodku konferencyjno-wypoczynkowym Polskiej Akademii Nauk w pałacu w Jabłonnie.[12]
Przeźroczysty kwadrat.png Édouard Longue 🔊
(1908--1989)[13]		 FRA.png Francja Dziennikarz, pisarz, krytyk kulinarny, założyciel Francuskiego Towarzystwa Prasy Gastronomiczno-Turystycznej (Association française de la Presse gastronomique et touristique),[14] prezes Francuskiego Związku Dziennikarzy, Pisarzy i Redaktorów Gastronomów (Union française des journalistes, écrivains et éditeurs gastronomes),[15] wiceprezes Międzynarodowej Federacji Prasy Gastronomicznej (Fédération internationale de la Presse gastronomique),[16] w 1980 r. nagrodzony Złotym Piórem (Goldene Feder) przez Akademię Gastronomiczną Niemiec (Gastronomische Akademie Deutschlands). Siostrzeniec Edwarda Pożerskiego.[17]
Gianni Mantero Gianni Mantero 🔊
(1897–1985)		 ITA.png Włochy Architekt, grafik, kolekcjoner ekslibrysów.[18]
Związków z gastronomią nie udało mi się ustalić.
Roger Roucou Roger Roucou 🔊
(1921--2012)		 FRA.png Francja Właściciel lugduńskiej restauracji La Mère Guy, w latach 1983--87 prezes stowarzyszenia Białych Czapek Lugduńskich (Toques Blanches Lyonnaises),[19] a w latach 1988--91 prezes Stowarzyszenia Kuchmistrzów Francji (Maîtres Cuisiniers de France)[20]
Claude Terrail Claude Terrail 🔊
(1918--2006)		 FRA.png Francja Właściciel paryskiej restauracji La Tour d'Argent[21]
Przeźroczysty kwadrat.png Grzegorz Stanisław Tomaszewski
(1927--1999)[22]		 DNK.png Dania Kucharz, współzałożyciel duńskiej firmy Jensens Konserves produkującej konswery i zupy w puszce.[23] Później właściciel Instytutu Gastronomicznego (Gastronomisk Institut), czyli firmy oferującej doradztwo w zakresie gastronomii, w Hørsholm.[24]
Roger Topolinski Roger Topolinski 🔊
(1905--1994)		 FRA.png Francja Właściciel paryskiej restauracji Lapérouse[25]
Winieta tytułowa Przekroju Redakcja tygodnika Przekrój POL.png Polska Przypkowski i ,,sfafikowani" z nim dziennikarze często pisali o jego działalności właśnie na łamach Przekroju. Odznaczenie odebrał zastępca redaktora naczelnego Jan Kalkowski (1922--1989).[26]
Logo Pudliszek Przedsiębiorstwo Pudliszki POL.png Polska O pionierskiej roli zakładów przetwórstwa owocowo-warzywnego w Pudliszkach wspomniałem już kiedyś pisząc o historii keczupu.

‎*)‎ W chwili odznaczenia orderem Pomiana


Przepisy

Homar po polsku Gronowskiej

  • Homar po polsku
  • Irena Gumowska: Obiad w pół godziny, Warszawa: Watra, 1980, s. 135

Przypkowska zupa cebulowa

Król Stanisław Leszczyński doprawia zupę cebulową.
Mal. Maja Berezowska (1970)
Przypkowska zupa cebulowa.
Ryt. Tadeusz Przypkowski
Przypkowska zupa cebulowa (pod tą nazwą spopularyzowana już wśród smakoszy Paryża, a nawet serwowana w najlepszej restauracji Madrytu, od pokoleń tradycyjnie podawana w rodzinie Przypkowskich. Posiadając wszelkie cechy staropolskiej kuchni, nie figuruje jednak w drukowanych książkach kucharskich). Półtora litra chudego rosołu wołowego, 6 dużych słodkich cebul (jeżeli cebule zbyt ostre, zupa wymaga lekkiego przysłodzenia), 6 kromek żytniego ciemnego razowego chleba, 30 do 40 g masła i do smaku: gałka muszkatołowa, imbir, goździki korzenne, pieprz, sól i o ile można curry, która przecież wreszcie do Polski dociera! Cebule w cienkich plastrach przysmażyć na maśle na złoto, kromki chleba zaś osobno przysmażyć na chrupiąco, pokruszyć i razem z cebulą rozgotować w rosole, przetrzeć przez gęste sito, dodać korzeni do smaku indywidualnego i o ile przy tym ostygła – podgrzać przed podaniem w głębokich czarkach, z kruchymi ciasteczkami. Aleksander Dumas w swych gastronomicznych rozważaniach podaje anegdotę, jak Stanisław Leszczyński spóźnił się o dwa dni na przyjęcie do królowej córki w Wersalu, przyrządzając na ten polski sposób doskonałą francuską zupę cebulową, jaką mu w gospodzie po drodze podali.
— Stefania Przypkowska: Garść kulinarnych polskich przepisów, w: Maja Berezowska, Stefania Przypkowska, Tadeusz Przypkowski, Magdalena Samozwaniec: Łyżka za cholewą, a widelec na stole: mała kulinarna silva rerum, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1977, s. 83

Obrazki

  • Tadeusz Przypkowski

  • Edward Pożerski herbu Pomian

  • Józef Cyrankiewicz

  • Sobieski i Marysieńka

  • Obiad kapituły orderu Pomiana w drugą rocznicę śmierci Edwarda Pożerskiego. U prawego szczytu stołu siedzi gospodarz spotkania, wielki mistrz Tadeusz Gronowski, a u lewego stoi kanclerz kapituły Tadeusz Przypkowski.

  • Order Pomiana - Polska.jpg

  • Przypkowski (z prawej) wręcza odznaki orderu Pomiana Rogerowi Topolinskiemu (z lewej) i Jean-Dominique'owi Arnaboldiemu (Paryż, 1965)

  • Przypkowski z członkami francuskiego kolegium orderu Pomiana (Paryż, 1971)

  • Podkładka pod piwo z zegarem słonecznym

  • Tadeusz Gronowski w kuchni (1956)

Przypisy

  1. ↑ Mariusz Urbanek: Brzechwa nie dla dzieci, Iskry, 2023
  2. ↑ Ang Kim Khoan (1910–1978?), w: Nasir Abdoul-Carime: Association d'échanges et de formation pour les études khmères
  3. ↑ La société khmère des auberges royales : Un équipement touristique de grande classe, w: Le Monde diplomatique, Paris: październik 1963, s. 15
  4. ↑ Tadeusz Przypkowski: Przypkowski dekoruje, w: Przekrój, nr 1240, Kraków: 12 stycznia 1969, s. 8
  5. ↑ Jean Dominique Arnaboldi : Base de données des décès de l'insee, w: Généafrance
  6. ↑ Ghislaine Kapandji, Élie Morhange: Vente aux enchères gastronomique sous les auspices de Bacchus et de Comus…, Paris: 2016, s. 50--51
  7. ↑ Andrea Bambace: Campo di Tremezzina, una piazza dedicata a Gian Giuseppe Brenna, w: Espansione TV, Como: 27 września 2018
  8. ↑ Le Souillagais Pierre Arnal « Poêle d’Or » 1969, w: Souillas.net
  9. ↑ Order Pomiana, w: Przekrój, 1095-96 (14-15/1966), Kraków: 4 kwietnia 1966, s. 8
  10. ↑ Andrzej W. Kaczorowski: Służba Bezpieczeństwa na tropach Tola z Łyczakowa, w: Wschodni Rocznik Humanistyczny, t. X, 2014, s. 80--81 (przypis 45)
  11. ↑ Agnieszka Kuś: Pawłowa i Kucharski: Kto serwował Iwaszkiewiczom kurę po literacku?, w: Polskie Radio Czwórka, 25 października 2021
  12. ↑ Biogram dołączony do listy odznaczonych orderem Pomiana, Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie
  13. ↑ Acte de décès à Paris 18e arrondissement (75018) pour l'année 1989, w: Acte Décès
  14. ↑ Le Souillagais Pierre Arnal « Poêle d’Or » 1969, w: Souillas.net
  15. ↑ Édouard Longue: Respect du goût d'autrui en gastronome, w: Feuille d'Avis du Valais, No 19, Sion: 23 stycznia 1968, s. 9
  16. ↑ Gastronomy and Gastronomes, w: H. L. Cracknell, G. Nobis: Practical Professional Gastronomy, London: Palgrave, 1985, s. 330
  17. ↑ Hervé This: Cours de gastronomie moléculaire n°2 : Les précisions culinaires, Éditions Belais – Éditions Quæ, 2010, s. 104, określa Édouarda Pomiane'a i Édouarda Longue'a jako ,,l'oncle et le neveu", co można rozumieć jako ,,wuj i siostrzeniec" albo ,,stryj i bratanek". Dorota Pietrzkiewicz: Francusko-polskie życie Edwarda Aleksandra Pożerskiego, w: Studia Polonijne, 41, 2020, s. 78, podaje, że Edward Pożerski miał brata Witolda i siostrę Emilię. Zakładam, że jeśli obaj Édouardowie nosili różne nazwiska, to byli raczej wujem i siostrzeńcem.
  18. ↑ Gianni Mantero, w: British Museum
  19. ↑ Guide Toques Blanches Lyonnaises 2021, red. Hervé Bal, France Médias Internationnal, 2021, s. 26
  20. ↑ Notre histoire, w: Association des Maîtres Cuisiniers de France, Paris
  21. ↑ Frank J. Prial: Claude Terrail, 88, Model of a Restaurateur, Dies, w: The New York Times, 7 czerwca 2006
  22. ↑ Grzegorz Stanisław Georges 'Georg' Tomaszewski, w: Kendtes Gravsted
  23. ↑ Polsk kok fyldte Jensen på dåse, w: Bjarne Jensen: Bogen om Jensen, Turbine, 2017
  24. ↑ Samling af anmeldelser til handelsregistrene, Nr. 5, Handelsministeriet, 1968, s. 89
  25. ↑ Roger Topolinski : restaurant Lapérouse à Paris (France), w: È molto goloso, WordPress, 2 maja 2021
  26. ↑ Andrzej Klominek: Życie w Przekroju, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Most, 1995, s. 324--325

Bibliografia


[[|◀️ Poprzedni]] 📜 Spis wpisów Następny ▶️
⏮️ Pierwszy 🎲 Losowy wpis Najnowszy ⏭️
Źródło: „http://zwidelcemwsrodksiazek.pl/index.php?title=Gastronomiczny_Order_Pomiana&oldid=8971”