Zmiany

Jest rok Bona Sforza rodzi się w 1494r. Europa jest areną rywalizacji trzech potężnych dynastii. Jedną z nich są Habsburgowie, którzy zasiadają na elekcyjnym tronie Świętego Cesarstwa Rzymskiego, zaś dziedzicznie panują w Austrii i Niderlandach, a wkrótce także w południowych Włoszech i Hiszpanii. Hiszpanie zdążyli już rozpocząć podbój odkrytej dwa lata wcześniej Ameryki. Z czasem sprowadzą stamtąd nieznane wcześniej produkty żywnościowe, jak: fasola, kukurydza, indyki, kakao, awokado, dynie, ziemniaki, pomidory czy orzeszki ziemne. Ale nie tak od razu; narazie jedyne, co udało się sprowadzić z Ameryki, to syfilis.

Jednym z najbogatszych jest Księstwo Mediolanu, którym już od wieku trzęsie wywodzący się od najemnych żołnierzy ród Sforzów. Kiedy w 2 lutego 1494 r. Bona przychodzi na świat, księciem mediolańskim jest akurat jej ojciec Gian Galeazzo Sforza, choć faktyczną władzę sprawuje jego stryj Ludovico Sforza. Matka Bony Isabella d'Aragona ostro rywalizuje z żoną Ludovica, Beatrice d'Este, o to, czyjej dzieci odziedziczą władzę z Mediolanie. Jako że Isabella ma poparcie swego ojca, króla Neapolu, to Ludovico i Beatrice sprzymierzają się z królem Francji, który sam ma pretensje do neapolitańskiego tronu. Bona ma siedem miesięcy, kiedy wojska francuskie wkraczają do Włoch, rozpoczynając serię tzw. Wojen Włoskich, które Walezjuszowie i Habsburgowie będą toczyć głównie na terenie nieustannie zmieniających sojusze włoskich państewek. Wojny te, z krótkimi przerwami, będą toczyć się przez całe życie Bony i skończą się dopiero dwa lata po jej śmierci.

Na wiosnę następnego roku Bona przyjechała przyjeżdżą do Krakowa, aby zamieszkać na zamku wawelskim, którego wieloletnia przebudowa w modnym wówczas stylu renesansowym, prowadzona przez specjalnie sprowadzonych z Włoch architektów i rzemieślników, właśnie dobiegała dobiega końca.

Królewscy posłowie jeszcze z Neapolu donosili Zygmuntowi, że jego nowa żona odznaczała odznacza się nie tylko urodą, wdziękiem i umiejętnością tańca, ale też wykształceniem i elokwencją, tak iż ,,w rozmowie, nauka i wymowa nie taka, jak jej płci właściwa, ale prawdziwie zadziwiająca" oraz że ,,nic nie wyrzekła, co by nie miało jakiejś wytworności bądź w przenośniach, bądź też w najozdobniejszym wysłowieniu się."<ref>{{Cyt

}}</ref> W Krakowie, ku niemałemu przerażeniu polskiej szlachty, a pewnie i samego króla, okazało okazuje się, że Bona ma także głowę do polityki i smykałkę do interesów. Małżonka władcy, która nie poprzestawała poprzestaje na rodzeniu następców, ale mieszała miesza się też do spraw państwowych, budziła budzi w konserwatywnej Polsce znacznie większe zdumienie niż we Włoszech. Bonie udało udaje się nawet doprowadzić do tego, by w monarchii elekcyjnej, jaką przecież była jest Polska, jej jedynego syna Zygmunta Augusta wybrano i koronowano na króla w wieku dziewięciu lat, jeszcze za życia ojca.

Przyczyniło Z czasem przyczyniło się to do powstania czarnej legendy Bony, wedle której królowa jawiła jawi się ,,dobrą" tylko z imienia, w istocie zaś była jest chorobliwie ambitna, zachłanna, skłonna do makiawelicznych machinacji oraz -- jak na renesansową Włoszkę przystało -- do trucicielstwa. Pomawiano Pomawia się ją o otrucie swych dwóch pierwszych synowych (Elżbiety Habsburżanki i Barbary Radziwiłłówny) oraz dwóch ostatnich piastowskich książąt mazowieckich (Stanisława i Jana III). Na prędko anektowanym przez Polskę Mazowszu skłócona z synem Bona sama zresztą zamieszkała zamieszkuje na osiem lat, po czym w końcu wróciła wraca do Włoch. Tam polska królowa wdowa sama została zostaje otruta -- prawdopodobnie na zlecenie króla hiszpańskiego Filipa II Habsburga, który winny jej był zbyt dużo pieniędzy, by mógł zostawić ją przy życiu.