10 384
edycje
Zmiany
brak opisu edycji
Wśród wielu atrakcji turystycznych mojego pięknego miasta rodzinnego, królewsko-stołecznego Krakowa, są dwie szacowne instytucje, które szczycą się nieprzerwaną działalnością od czasów panowania króla Kazimierza Wielkiego, a dokładnie -- od roku 1364. Jedną z nich jest oczywiście najstarsza w Polsce wyższa uczelnia. Rzeczywiście król Kazimierz uzyskał od papieża zgodę na założenie uniwersytetu właśnie w 1364 r. Od tej zgody minęły jeszcze trzy lata, zanim Akdemia Krakowska wreszcie wystartowała, ale po kolejnych trzech latach Kazimierz zmarł, a Akademia zwinęła interes. Dopiero w 1400 r. król Władysław Jagiełło i królowa Jadwiga założyli w Krakowie nowy uniwersytet -- nie bez powodu zwany Jagiellońskim, a nie Kazimierzowskim. Rok założenia 1364 jest więc, jak widać, lekko naciągany.
No dobrze, ale co to ma wspólnego z historią kuchni? Nic. Dlatego teraz skupimy się na drugiej z tych instytucji, która rok 1364 ma nawet w swoim logotypie. Oto laurka, którą na jej temat możemy przeczytać w książce ''Tysiąc miejsc, które musisz zobaczyć, zanim umrzesz'' (to taki przewodnik dla snobów po najdroższych hotelach i restauracjach na świecie):
{{Cytat
| Przy Rynku znajduje się też historyczna restauracja Wierzynek, najlepsze miejsce by rozkoszować się dworską obsługą na europejskim poziomie i przysmakami zgodnymi z polską tradycją. Historia tej restauracji, podobno jednej z najdłużej działających w Europie, sięga 1364 r., kiedy to karczmarz Mikołaj Wierzynek wydał ucztę na złotych i srebrnych talerzach dla gości króla Kazimierza Wielkiego, w tym świętego cesarza rzymskiego Karola IV. Od tego czasu restauracja Wierzynek gościła każdą głowę państwa, która złożyła wizytę [w Krakowie]. Pięciuset lat historii można doświadczyć w eleganckiej kawiarni na parterze lub w wytwornym salonie na piętrze, gdzie sezonową dziczyznę, górskiego pstrąga i delicje w sosie grzybowym podaje się pośród ozdobnych pamiątek chwalebnej przeszłości tego lokalu.
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Schultz
| imię = Patricia
| tytuł = 1,000 Places to See Before You Die: A Traveler's Lifelist
| url = https://books.google.pl/books?id=41O5QMgL1ZwC&lpg=PA300&pg=PA300
| wydawca = Workman Publishing
| miejsce = New York
| rok = 2003
| strony = 300
}}, tłum. własne
| oryg = Also on the square is the historic restaurant Wierzynek, the best place to enjoy courtly European service and traditional Polish specialties. Said to be one of the oldest operating restaurants in Europe, its history goes back to 1364, when inkeeper Mikolaj Wierzynek created a banquet served on gold and silver plates for the guests of King Casimir the Great, including Holy Roman Emperor Charles IV. Wierzynek restaurant has hosted every visiting head of state ever since. Experience 500 years of history at the elegant café downstairs or the venerable upstairs salon, where seasonal game, mountains trout, and mushroom-sauced delights are served amid decorative reminders of the establishment's gloried past.
}}
Jako dziecko też byłem przekonany, że ową restaurację -- uchodząca wówczas za najlepszą w Krakowie, a może i w Polsce (w dużej mierze dzięki brakowi konkurencji) -- założył w 1364 r. Mikołaj Wierzynek, który tym samym musiał być pierwszym w Polsce restauratorem. Wątpliwości zaczęły się nasuwać, gdy przeczytałem, że restauracja to w ogóle wynalazek XIX-wieczny, a średniowieczni monarchowie nie stołowali się po karczmach i gospodach, chyba że absolutnie nie mieli innego wyjścia. A wraz z wątpliwościami pojawiły się pytania: co to za uczta miała miejsce w Krakowie w 1364 r., kim był i jaką rolę w tej uczcie odegrał Wierzynek, i kiedy tak naprawdę przy Rynku Głównym 15 otwarto restaurację noszącą jego imię?
* {{Cyt
| tytuł = Mówią Wieki
}}