Otwórz menu główne

Zmiany

Po okresie ogólnego zamieszania związanego z inwazją Filistynów (to od nich pochodzi nazwa „Palestyna”) i innych „Ludzi z Morza” oraz upadkiem wielkich cywilizacji późnej Epoki Brązu, Kananici z gór podbili podupadłe miasta Kananitów nizinnych, narzucając im swoje zwyczaje i tworząc dwa nowe państewka: najpierw Izrael, ze stolicą w Samarii, a nieco później Judę, trochę mniejszą i bardziej na południu, ze stolicą w Jerozolimie. W obu królestwach wyznawano w zasadzie nadal dawną kananejską religię, z tym że na północy na czele panteonu stał jeszcze dawny semicki El (stąd nazwa państwa: ''Jisra El'', czyli „rządzi El”), podczas gdy w Judzie uważano, że ze wszystkich bogów najważniejszy jest Jahwe („nie będziesz miał innych bogów przede mną”).
[[File:This Land is Mine.jpg|class=full-page|]]
{| cellspacing=0 cellpadding=5 style="width: 100%; font-size:80%; border-width:0;"
|-
| style="background-color: Linen; text-align:center; width: 9%" | Xw.p.n.e.| style="background-color: Snow; text-align:center; width: 9%" | IXw.p.n.e.| style="background-color: Linen; text-align:center; width: 9%" | VIIIw.p.n.e.| style="background-color: Snow; text-align:center; width: 9%" | VIIw.p.n.e.| style="background-color: Linen; text-align:center; width: 9%" | VIw.p.n.e.| style="background-color: Snow; text-align:center; width: 9%" | Vw.p.n.e.| style="background-color: Linen; text-align:center; width: 9%" | IVw.p.n.e.| style="background-color: Snow; text-align:center; width: 9%" | IIIw.p.n.e.| style="background-color: Linen; text-align:center; width: 9%" | IIw.p.n.e.| style="background-color: Snow; text-align:center; width: 9%" | I pnew.p.n.e.| style="background-color: Linen; text-align:center; width: 7%" | I new.n.e.
|}
[[File:This Land is Mine.jpg|class=full-page|]]
{| cellspacing=0 cellpadding=5 style="width: 100%; font-size:80%; border-width:0;"
|- valign=top
| style="background-color: GreenYellow; text-align:left; width: 4%" |
| style="background-color: Turquoise; text-align:left; width: 19%" | ''539&nbsp;r.p.n.e.'' <br>Panowanie Persów. Odbudowa świątyni jerozolimskiej. Wpływ zoroastryzmu na judaizm. '''Estera i Mordechaj'''.
| style="background-color: Thistle; text-align:left; width: 18%" rowspan=2 | ''332&nbsp;r.p.n.e.'' <br>Podboje Aleksandra Wielkiego. Judea w rękach kolejnych państw hellenistycznych. Wpływ filozofii greckiej na judaizm.
| style="background-color: LightSteelBlue; text-align:left; width: 7%" |
| style="background-color: DarkSalmon; text-align:left; width: 12%" rowspan=2 | ''63&nbsp;r.p.n.e.'' <br>Panowanie Rzymian. Zburzenie drugiej świątyni w ''70 r.n.e.''
| colspan=3 style="background-color: PaleGoldenrod; text-align:left" | ''Przełom II i I tysiąclecia p.n.e.'' <br>Kraina Kanaan zamieszkana przez zachodniosemickich Kananitów.
| colspan=2 style="background-color: GreenYellow; text-align:left" | ''587&nbsp;r.p.n.e.'' <br>Świątynia jerozolimska zburzona. Niewola Babilońska.
| colspan=2 3 style="background-color: LightSteelBlue; text-align:left; width: 7%" rowspan=2 | ''140&nbsp;r.p.n.e.'' <br>'''Powstanie Macha&shy;beuszy''' i utworzenie Królestwa Judei pod pano&shy;waniem Hasmo&shy;nejczyków.
|}