Zmiany

Ale chwila: jak to możliwe, że ten typowo polski zwyczaj, jakim jest święcone, narodził się, zanim chrześcijaństwo w ogóle dotarło na ziemie polskie? Ano możliwe; ta i wiele innych ,,typowo polskich" tradycji, nie tyle zaczęły się w Polsce, ile w Polsce najdłużej przetrwały, podczas gdy gdzie indziej uległy zapomnieniu. Święcenie pokarmów odbywało się dawniej w całej chrześcijańskiej Europie. Zaczęło się już w VIII w. od święcenia, zupełnie logicznie, pieczonego baranka. Już w X w. zaczęto, oprócz baranka, święcić także inne jadło świąteczne: szynkę, ser, chleb, masło, mleko i miód. Z czasem ograniczano się coraz mniej się ograniczano w doborze produktów do święcenia: w XI w. doszły jajka, w XIII w. -- ryby, w XVI w. -- sól, chrzan, zioła, olej, drób, wino i piwo, a od XVII w. -- owoce. <ref name=pisarzak>M. Pisarzak (1976), s. 230</ref> Święcenie pokarmów było doskonałą okazją, żeby pochwalić się przed sąsiadami zasobnością swojej spiżarni. Nic dziwnego, że tak dobrze przyjęło się w Polsce, w której od dawna każdego -- od wielkich magnatów po bezrolnych chłopów -- obowiązywała zasada ,,zastaw się, a postaw się". Jedzenia nie chowało się pod serwetką w małym koszyszku, ale rozkładało na stołach i ławach, żeby było widać, ile i czego jest. Jeszcze w XIX w. oczekiwano od księży, że będą biegać od domu do domu, żeby u każdego z osobna poświęcić wszystko, co na nazajutrz zamierzano zjeść na śniadanie wielkanocne. {{clear}} {{ Cytat| W czasach obecnych, nawet mało pobożni wielką przywiązują wagę do tego obrzędu i każdy wymaga, aby ksiądz był u niego, a zanieść do sąsiada boże dary ma za zniewagę. To, że już nie wspomnę o szlachcie, ma miejsce między włościanami. {{...}} W miastach większe jeszcze są grymasy {{...}} Z czterech ubogich wyrobnic zamieszkałych w szczupłej izbie, każda żąda, aby jej zapasy, ustawione gdzie w kątku na złamanym stołku, rozbitej beczce lub krzywej skrzynce, oddzielnie były błogosławione, a dałażby się namówić do przeniesienia ich w dom cudzy?| źródło = {{Cyt | nazwisko = Smoleński | imię = Maciej | tytuł = Cztery kościoły w ziemi dobrzyńskiej | url = https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/67281/edition/74018/content | wydawca = nakładem autora | miejsce = Lwów | rok = 1869 | strony = 58 }} }} W zachodniej Europie święcenie pokarmów