Kto nauczył Francuzów jeść widelcem?: Różnice pomiędzy wersjami

Z Z widelcem wśród książek
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Nie podano opisu zmian
Linia 29: Linia 29:
Marsa wojowniczą sławę na szerokim zyskać świecie.
Marsa wojowniczą sławę na szerokim zyskać świecie.
Drzemać zwykliście za stołem półprzytomni, podchmieleni,
Drzemać zwykliście za stołem półprzytomni, podchmieleni,
Wykąpani w win czerwieni, pijanice zatraceni!
Wykąpani w&nbsp;win czerwieni, pijanice zatraceni!</poem>
 
ENGLISH
Farewell, o&nbsp;Poland! Adieu, lifeless plain,
Where frost, ice and snows forever obtain.
Your climes, your customs made my stomach churn;
Goodbye, I’m leaving – never to return! {{...}}
 
Barbaric people, arrogant and vain,
Believing yourselves to match Mars in fame,
All day and night you sit around and drink,
Snore at the table and beneath it sink.
</poem>
| oryg = <poem>Adieu, Pologne, adieu, plaines désertes,  
| oryg = <poem>Adieu, Pologne, adieu, plaines désertes,  
Toujours de neige et de glace couvertes,
Toujours de neige et de glace couvertes,
Linia 86: Linia 74:
Polak pląsał, wychylając najprzedniejszych win puchary.
Polak pląsał, wychylając najprzedniejszych win puchary.
Ty zaś zbiegu, niewdzięczniku, gromisz nas plugawą mową,
Ty zaś zbiegu, niewdzięczniku, gromisz nas plugawą mową,
Poczytując nam gościnność za przywarę narodową.
Poczytując nam gościnność za przywarę narodową.</poem>
 
ENGLISH
Stop, o&nbsp;Frenchmen! Hold your horses! What’s the reason for your flight?
Only tyrants run from Poland like a&nbsp;dog annoyed by flies. {{...}}
We applauded your arrival, played the gittern and drank wine,
Did our best that you feel welcome: all you ever did was whine,
Call us drunks and take our earnest hospitality for vice.
You ungrateful, savage aliens! We are tired of being nice.</poem>
| oryg = <poem>State, viri, quae causa fugae? {{...}}
| oryg = <poem>State, viri, quae causa fugae? {{...}}
Sarmatia est, quam Galle fugis, fidissima tellus
Sarmatia est, quam Galle fugis, fidissima tellus

Wersja z 11:43, 13 kwi 2023

To są ludzie, którzy uczyli się od nas jeść widelcem parę wieków temu…
— Bartosz Kownacki, wypowiedź w programie „Jeden na jeden”, TVN24, 12 października 2016 r.

Pożegnanie z Polską

Żegnaj Polsko! Żegnaj ziemio wiecznych mrozów, wiecznej zimy.
Do twych lodowatych płaszczyzn za nic w świecie nie wrócimy.
Nienawidzę twoich równin, w których nigdy śnieg nie taje.
Wstrętnym mi jest i twój naród, i powietrze, i zwyczaje. […]

Lachy harde, lekkomyślne, barbarzyńskie! Próżno chcecie
Marsa wojowniczą sławę na szerokim zyskać świecie.
Drzemać zwykliście za stołem półprzytomni, podchmieleni,
Wykąpani w win czerwieni, pijanice zatraceni!

Philippe Desportes: Pożegnanie Polski, tłum. Julian Ejsmond; w: J. Ejsmond: Polska w pieśniach cudzoziemskich, Warszawa: Jan Cotta, 1915, s. 45–47

Adieu, Pologne, adieu, plaines désertes,
Toujours de neige et de glace couvertes,
Adieu, pays d’un éternel adieu :
Ton air, tes mœurs m’ont si fort su déplaire,
Qu’il faudra bien que tout me soit contraire,
Si jamais plus je retourne en ce lieu. […]

Barbare peuple, arrogant et volage
Vanteur, causeur n’ayant rien que langage,
Qui, jour et nuit, dans un poisle enfermé,
Pour tout plaisir se joue avec un verre,
Ronfle à la table ou s’endort sur la terre,
Puis comme un Mars veut être renommé. […]


Tekst oryginalny:

Adieu, Pologne, adieu, plaines désertes,
Toujours de neige et de glace couvertes,
Adieu, pays d’un éternel adieu :
Ton air, tes mœurs m’ont si fort su déplaire,
Qu’il faudra bien que tout me soit contraire,
Si jamais plus je retourne en ce lieu. […]

Barbare peuple, arrogant et volage
Vanteur, causeur n’ayant rien que langage,
Qui, jour et nuit, dans un poisle enfermé,
Pour tout plaisir se joue avec un verre,
Ronfle à la table ou s’endort sur la terre,
Puis comme un Mars veut être renommé. […]

Odpowiedź Kochanowskiego

Stójcie, męże! Nie zmykajcie, jakoby was gzy goniły.
Czy wam polska ziemia zbrzydła, czy wam polski lud niemiły? […]
Polska jest dla cudzoziemców zawsze pełną gościnności,
Ale tyran i nikczemnik nigdy długo w niej nie gości. […]

Stój Francuzie! Nim pogardzisz tym hiperborejskim krajem,
Ugościmy cię serdecznie staropolskim obyczajem. […]
Mówisz, żeśmy zwykli drzemać za stołami podchmieleni,
Że się w jadle lubujemy i w zamorskich win czerwieni?

Na wasze to powitanie pod radosny dźwięk gitary
Polak pląsał, wychylając najprzedniejszych win puchary.
Ty zaś zbiegu, niewdzięczniku, gromisz nas plugawą mową,
Poczytując nam gościnność za przywarę narodową.

Jan Kochanowski: Pożegnanie Polski [Gallo crocitanti ἀμοιβή], tłum. Julian Ejsmond; w: ibid., s. 48–52

State, viri, quae causa fugae? […]
Sarmatia est, quam Galle fugis, fidissima tellus
Hospitibus; fastus tantum impatiensque tyranni
Sarmatia est, cui verba prius, nunc terga dedisti
Continuasque fugam, quasi musca agitere canina. […]
Atque ego, Galle, quidem fateor, neque forsitan ipse
Inficias ibis, vos summo hominumque deorumque
Applausu exceptos, passimque agitata per urbes
Adventu vestro convivia, nec puduisse
Sauromatam pictis redimitum tempora sertis
Ad citharam saltare rudem, Bacchoque madere,
Quippe ut Galle fidem faceret tibi simplicis atque
Non fucati animi, quo confidentius et tu
Laetum ageres convivam, epulis acceptus amicis.
Tu vero ingratus fugitivus, barbarus, hospes
Officium in vitium trabis et temeto conspergis
Non tantum me, sed proprios etiam ebrie versus.


Tekst oryginalny:

State, viri, quae causa fugae? […]
Sarmatia est, quam Galle fugis, fidissima tellus
Hospitibus; fastus tantum impatiensque tyranni
Sarmatia est, cui verba prius, nunc terga dedisti
Continuasque fugam, quasi musca agitere canina. […]
Atque ego, Galle, quidem fateor, neque forsitan ipse
Inficias ibis, vos summo hominumque deorumque
Applausu exceptos, passimque agitata per urbes
Adventu vestro convivia, nec puduisse
Sauromatam pictis redimitum tempora sertis
Ad citharam saltare rudem, Bacchoque madere,
Quippe ut Galle fidem faceret tibi simplicis atque
Non fucati animi, quo confidentius et tu
Laetum ageres convivam, epulis acceptus amicis.
Tu vero ingratus fugitivus, barbarus, hospes
Officium in vitium trabis et temeto conspergis
Non tantum me, sed proprios etiam ebrie versus.

  • Odpowiedź anonimowego Polaka: [1]

Widelce z cukru

Po tym pięknym widowisku urządzono wystawne śniadanie złożone z wyśmienitych konfektów i owoców w cukrze, ale co było najcudowniejsze i czego nigdy później nie widziano – to noże, widelce, talerze i serwety wykonane z cukru […]
[2]
Doppo questa così belle vista, le fu apparecchiata una sontuosa collatione d’esquisite confettioni e frutti di zucchero, e quello che porta maggior[mente] maraviglia, e che non s'è più veduto, con i cortelli, pironi, piatti e tovaglie fatti di zucchero […]

Tekst oryginalny:
Doppo questa così belle vista, le fu apparecchiata una sontuosa collatione d’esquisite confettioni e frutti di zucchero, e quello che porta maggior[mente] maraviglia, e che non s'è più veduto, con i cortelli, pironi, piatti e tovaglie fatti di zucchero […]

Pironi - "widelce" po wenecku, zapożyczenie z greki

Trasy przejazdu Henryka

Trasy przejazdu Henryka:
  z Paryża do Krakowa (IX 1573 – II 1574)
  i z powrotem przez Wenecję (VI – IX 1574)
Granice:
  Królestwa Francuskiego
  Rzeczypospolitej Polskiej
  Republiki Weneckiej
  • Z Francji do Polski
    • Paryż, koniec IX
    • Vitry-sur-Seine, 16 XI
    • Nancy
    • Metz, 3 XII
    • Saarburg
    • Mainz
    • Frankfurt/Main
    • Fulda, 25 XII
    • Torgau, 1 I
    • Frankfurt/Oder, 17 I
    • Międzyrzecz, 25 I
    • Poznań
    • Kórnik
    • Pyzdry
    • Kalisz
    • Wieluń
    • Częstochowa
    • Balice, 15 II
    • Kraków, 18 II
  • Z Polski do Francji
    • Kraków, 14 VI
    • Pszczyna
    • Wiedeń, 24 VI
    • Bawaria (nie po drodze!)
    • Tyrol (nie po zdrodze!)
    • Furlania
    • Wenecja, 18 VII
    • Padwa
    • Ferrara, 27 VII
    • Mantua, 2 VIII
    • Casale (w górę Padu)
    • Turyn, 11 VIII (w górę Padu)
    • Chambéry, 2 IX
    • Lyon, 6 IX
    • Paryż

Obrazki