Zmiany

Lista światowego dziedzictwa kulinarnego

Dodane 1989 bajtów, 01:46, 7 lip 2023

brak opisu edycji

{| class="wikitable sortable"

|-

! Tradycja !! width=130px | Kraje zgłaszające !! Rok wpisania !! Filmik (po ang. lub franc.)

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/artisanal-know-how-and-culture-of-baguette-bread-01883 Bagietka]''' (zobacz też: [[Czy poolish wymyślili Polacy?]]) || [[File:FRA.png|25px|Francja]] Francja || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=TH6LPWREG7I|szer=200|poz=left|opis=''Les savoir-faire artisanaux et la culture de la baguette de pain''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/USL/culture-of-ukrainian-borscht-cooking-01852 Barszcz]''' ukraiński || [[File:UKR.png|25px|]] Ukraina || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=A01buIjvLCQ|szer=200|poz=left|opis=''Culture of Ukrainian borscht cooking''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/ceebu-jn-a-culinary-art-of-senegal-01748 Ceebu jën]''''' (czyt.: ''ciebu dzien'') – senegalska potrawa z ryżu, ryby i warzyw (zobacz też: [[Ani z papryki, ani ze Szczecina#Paprykarz|Ani z papryki, ani ze Szczecina]]) || [[File:SEN.png|25px|]] Senegal || 2021 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=QlLxWJcSInw|szer=200|poz=left|opis=''Le ceebu jën, art culinaire du Sénégal''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/mediterranean-diet-00884 Dieta śródziemnomorska]'''

| style="text-align: left"| [[File:HRV.png|25px|]] Chorwacja, [[File:CYP.png|25px|]] Cypr, [[File:GRC.png|25px|]] Grecja, [[File:ESP.png|25px|]] Hiszpania, [[File:MAR.png|25px|]] Maroko, [[File:PRT.png|25px|]] Portugalia, [[File:ITA.png|25px|]] Włochy || 2013 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=XFiIgmwFzzk|szer=200|poz=left|opis=''Mediterranean diet''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/dolma-making-and-sharing-tradition-a-marker-of-cultural-identity-01188 Dolma]''''' – gołąbki z liści winogron i faszerowane warzywa || [[File:AZE.png|25px|]] Azerbejdżan || 2017 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=WaLRpY9iSjI|szer=200|poz=left|opis=''Dolma making and sharing tradition''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/il-ftira-culinary-art-and-culture-of-flattened-sourdough-bread-in-malta-01580 Ftira]''''' – maltański płaski chleb na zakwasie || [[File:MLT.png|25px|]] Malta || 2020 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=NfTGYXMO5jo|szer=200|poz=left|opis=''Il-Ftira, culinary art and culture of flattened sourdough bread in Malta''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/harissa-knowledge-skills-and-culinary-and-social-practices-01710 Harissa]''''' – pasta z ostrych papryczek wyrabiana w krajach Magrebu || [[File:TUN.png|25px|]] Tunezja || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=pLsGeSG-BCw|szer=200|poz=left|opis=''La harissa, savoirs, savoir-faire et pratiques culinaires et sociales''}}

|-

| rowspan=2 | '''Herbata''' [https://ich.unesco.org/en/RL/culture-of-ay-tea-a-symbol-of-identity-hospitality-and-social-interaction-01685 po turecku] i [https://ich.unesco.org/en/RL/traditional-tea-processing-techniques-and-associated-social-practices-in-china-01884 po chińsku] (zobacz też: [[Kawa czy herbata?]])

| style="text-align: left"| [[File:AZE.png|25px|]] Azerbejdżan, [[File:TUR.png|25px|]] Turcja || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=we17NAZ93J8|szer=200|poz=left|opis=''Culture of Çay (tea), a symbol of identity, hospitality and social interaction''}}

|-

| [[File:CHN.png|25px|]] Chiny || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=Oe6kGFmFLnc|szer=200|poz=left|opis=''Traditional tea processing techniques and associated social practices in China''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/yald-chella-01877 Jalda]''' – uroczysta kolacja spożywana w krajach dawnej Persji w noc przesilenia zimowego, w której szczególną rolę odgrywają czerwone owoce (granaty, arbuzy, winogrona, [https://pl.wikipedia.org/wiki/Głożyna_pospolita głożyna])

| style="text-align: left"| [[File:AFG.png|25px|]] Afganistan, [[File:IRN.png|25px|]] Iran || 2022 || [[File:Yalda Night Table Amsterdam 2011 Photo by Pejman Akbarzadeh Persian Dutch Network.jpg|200px|Stół zastawiony na Jaldę]]

|-

| rowspan=2 | '''Kawa''' [https://ich.unesco.org/en/RL/turkish-coffee-culture-and-tradition-00645 po turecku] i [https://ich.unesco.org/en/RL/arabic-coffee-a-symbol-of-generosity-01074 po arabsku] (zobacz też: [[Kawa czy herbata?]]) || [[File:TUR.png|25px|]] Turcja || 2013 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=CLo_GwNxR1E|szer=200|poz=left|opis=''Turkish coffee culture and tradition''}}

|-

| style="text-align: left"| [[File:SAU.png|25px|]] Arabia Saudyjska, [[File:QAT.png|25px|]] Katar, [[File:OMN.png|25px|]] Oman, ~~Zjedn~~[[File:UAE. ~~Emiraty Arabskie~~ png|25px|]] ZEA || 2015 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=cf4u5UavkKQ|szer=200|poz=left|opis=''Arabic coffee, a symbol of generosity''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/ceremonial-keskek-tradition-00388 Keşkek]''''' – potrawa z kaszy pszennej lub jęczmiennej z gotowanym mięsem przyrządzana uroczyście przy dźwiękach muzyki na specjalne okazje || [[File:TUR.png|25px|]] Turcja || 2011 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=UDwhfotWAfw|szer=200|poz=left|opis=''Ceremonial Keşkek tradition''}}

|-

| rowspan=2 | '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/kimjang-making-and-sharing-kimchi-in-the-republic-of-korea-00881 Kimjang]''''' – koreańska sztuka wyrobu '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/tradition-of-kimchi-making-in-the-democratic-people-s-republic-of-korea-01063 kimchi]''''', czyli pikantnych kiszonek z warzyw i owoców morza || [[File:KOR.png|25px|]] Korea Południowa || 2013 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=RlBxerNfzzI|szer=200|poz=left|opis=''Kimjang, making and sharing kimchi in the Republic of Korea''}}

|-

| [[File:PRK.png|25px|]] Korea Północna || 2015 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=JPSVezN5mH4|szer=200|poz=left|opis=''Tradition of kimchi-making in the Democratic People's Republic of Korea''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/krakelingen-and-tonnekensbrand-end-of-winter-bread-and-fire-feast-at-geraardsbergen-00401 Krakelingen]''''' – okrągłe precelki, pod koniec karnawału rozrzucane ze wzgórza mieszkańcom flandryjskiego miasteczka Geraardsbergen przez członków władz miejskich, którzy wcześniej wypijają po pucharze wina razem z pływającą w nim żywą płotką (zobacz też: [[Bajgle, precle, obwarzanki]]) || [[File:BEL.png|25px|]] Belgia || 2010 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=e3Jhys1urP0|szer=200|poz=left|opis=''Krakelingen and Tonnekensbrand, end-of-winter bread and fire feast at Geraardsbergen''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/traditional-mexican-cuisine-ancestral-ongoing-community-culture-the-michoacan-paradigm-00400 Kuchnia meksykańska]''' || [[File:MEX.png|25px|]] Meksyk || 2010 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=VhZ-EKPPQkU|szer=200|poz=left|opis=''Traditional Mexican cuisine''}}

|-

| rowspan=2 | '''[https://ich.unesco.org/en/RL/traditional-spring-festive-rites-of-the-kazakh-horse-breeders-01402 Kumys]''' (po kazachsku) lub '''[https://ich.unesco.org/en/RL/traditional-technique-of-making-airag-in-khokhuur-and-its-associated-customs-01172 ajrag]''' (po mongolsku) – napój alkoholowy z kobylego mleka wyrabiany przez pasterzy koni ze stepów środkowej Azji || [[File:KAZ.png|25px|]] Kazachstan || 2018 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=Kx_-XBQELIs|szer=200|poz=left|opis=''Traditional spring festive rites of the Kazakh horse breeders''}}

|-

| [[File:MNG.png|25px|]] Mongolia || 2019 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=YlXHKyx7yzg|szer=200|poz=left|opis=''Traditional technique of making Airag in Khokhuur''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/knowledge-know-how-and-practices-pertaining-to-the-production-and-consumption-of-couscous-01602 Kuskus]''' – drobna kasza z pszenicy twardej wyrabiana w krajach Magrebu

| style="text-align: left"| [[File:ALG.png|25px|]] Algieria, [[File:MAR.png|25px|]] Maroko, [[File:MRT.png|25px|]] Mauretania, [[File:TUN.png|25px|]] Tunezja || 2020 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=8q3DFyrljSo|szer=200|poz=left|opis=''Les savoirs, savoir-faire et pratiques liés à la production et à la consommation du couscous''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/ancient-georgian-traditional-qvevri-wine-making-method-00870 Kwewri]''' – wielkie ceramiczne amfory, które Gruzini napełniają winem i zakopują w ziemi, żeby dojrzewało || [[File:GEO.png|25px|]] Gruzja || 2013 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=NN5ziogyxP0|szer=200|poz=left|opis=''Ancient Georgian traditional Qvevri wine-making method''}}

|-

| rowspan=2 | '''[https://ich.unesco.org/en/RL/lavash-the-preparation-meaning-and-appearance-of-traditional-bread-as-an-expression-of-culture-in-armenia-00985 Lawasz]''', zwany też [https://ich.unesco.org/en/RL/flatbread-making-and-sharing-culture-lavash-katyrma-jupka-yufka-01181 '''katyrmą''' lub '''jufką'''] – płaski przaśny chleb pieczony w zachodniej i środkowej Azji || [[File:ARM.png|25px|]] Armenia || 2014 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=1NAzjPSZr4I|szer=200|poz=left|opis=''Lavash, the preparation, meaning and appearance of traditional Armenian bread''}}

|-

| style="text-align: left"| [[File:AZE.png|25px|]] Azerbejdżan, [[File:IRN.png|25px|]] Iran, [[File:KAZ.png|25px|]] Kazachstan, [[File:KGZ.png|25px|]] Kirgistan, [[File:TUR.png|25px|]] Turcja || 2016 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=bCOVtnQE3sE|szer=200|poz=left|opis=''Flatbread making and sharing culture: Lavash, Katyrma, Jupka, Yufka''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/hawker-culture-in-singapore-community-dining-and-culinary-practices-in-a-multicultural-urban-context-01568 Mała gastronomia]''' Singapuru, łącząca elementy chińskich, malajskich, indyjskich i europejskich tradycji kulinarnych || [[File:SGP.png|25px|]] Singapur || 2020 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=KOJLVclAY_4|szer=200|poz=left|opis=''Hawker culture in Singapore''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/al-mansaf-in-jordan-a-festive-banquet-and-its-social-and-cultural-meanings-01849 Mansaf]''''' – jordańska potrawa z jagnięciny lub koźlęciny gotowanej w sosie z owczego lub koziego jogurtu, podawana z kaszą bulgur lub z ryżem oraz z przaśnym chlebem o grubości naleśnika || [[File:JOR.png|25px|]] Jordania || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=NyngSj9UT6g|szer=200|poz=left|opis=''Al-Mansaf in Jordan''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/mesir-macunu-festival-00642 Mesir macunu]''''' (czyt.: ''mesjir madżunu'') – cukierki z masy krówkowej zmieszanej z 41 rodzajami ziół i przypraw, które w okolicach równonocy wiosennej rozrzuca się z dachów i minaretów Meczetu Sułtana w Magnezji na wybrzeżu egejskim Turcji, na pamiątkę legendy o tym, jak taka pasta uleczyła matkę Sulejmana Wspaniałego || [[File:TUR.png|25px|]] Turcja || 2012 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=Mi3V1PF3Y30|szer=200|poz=left|opis=''Mesir Macunu festival''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/nawrouz-novruz-nowrouz-nowrouz-nawrouz-nauryz-nooruz-nowruz-navruz-nevruz-nowruz-navruz-01161 Nouruz]''''' – perski Nowy Rok, obchodzony w równownoc wiosenną m.in. poprzez spożycie uroczystego posiłku

| style="text-align: left"| [[File:AFG.png|25px|]] Afganistan, [[File:AZE.png|25px|]] Azerbejdżan, [[File:IND.png|25px|]] Indie, [[File:IRN.png|25px|]] Iran, [[File:IRQ.png|25px|]] Irak, [[File:KAZ.png|25px|]] Kazachstan, [[File:KGZ.png|25px|]] Kirgistan, [[File:PAK.png|25px|]] Pakistan, [[File:TJK.png|25px|]] Tadżykistan, [[File:TUR.png|25px|]] Turcja, [[File:TKM.png|25px|]] Turkmenistan, [[File:UZB.png|25px|]] Uzbekistan || 2016 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=5NfrnoMO0Fs|szer=200|poz=left|opis=''Nawrouz, Novruz, Nowrouz…''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/nsima-culinary-tradition-of-malawi-01292 Nsima]''''' – wschodnioafrykańska papka z mąki kukurydzianej || [[File:MWI.png|25px|]] Malawi || 2017 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=jG_-e7y9F34|szer=200|poz=left|opis=''Nsima, culinary tradition of Malawi''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/oku-noto-no-aenokoto-00271 Oku-noto no Aenokoto]''''' – obrzęd odprawiany dwa razy w roku przez rolników z półwyspu Noto w Japonii, polegający na zaproszeniu ducha pola ryżowego do swojego domu na ofiarną ucztę złożoną m.in. z ryżu, fasoli i ryby || [[File:JPN.png|25px|]] Japonia || 2009 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=IQBDHJyfJXE|szer=200|poz=left|opis=''Oku-noto no Aenokoto''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/oshituthi-shomagongo-marula-fruit-festival-01089 Oshitushi shomagongo]''''' – święto zbiorów dzikich owoców maruli, z których lud Owambo w północnej Namibii wyrabia wino zwane ''omagongo'' || [[File:NAM.png|25px|]] Namibia || 2015 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=ZtF6q7GXtzo|szer=200|poz=left|opis=''Oshituthi shomagongo, marula fruit festival''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/gingerbread-craft-from-northern-croatia-00356 Pierniki]''' północnochorwackie || [[File:HRV.png|25px|]] Chorwacja || 2010 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=PgtgK83uQWI|szer=200|poz=left|opis=''Gingerbread craft from Northern Croatia''}}

|-

| rowspan=2 | '''Pilaw''', zwany też '''[https://ich.unesco.org/en/RL/oshi-palav-a-traditional-meal-and-its-social-and-cultural-contexts-in-tajikistan-01191 palawem]''' (po tadżycku) lub '''[https://ich.unesco.org/en/RL/palov-culture-and-tradition-01166 palowem]''' (po uzbecku) – potrawa z ryżu, mięsa i warzyw przyrządzana w Azji zachodniej i środkowej || [[File:TJK.png|25px|]] Tadżykistan|| 2016 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=5W3gBtGJz8A|szer=200|poz=left|opis=''Oshi Palav, a traditional meal in Tajikistan''}}

|-

| [[File:UZB.png|25px|]] Uzbekistan || 2016 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=t6H_3uvMNlE|szer=200|poz=left|opis=''Palov culture and tradition''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/beer-culture-in-belgium-01062 Piwo]''' belgijskie || [[File:BEL.png|25px|]] Belgia || 2016 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=HqbuBusP-tU|szer=200|poz=left|opis=''Beer culture in Belgium''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/art-of-neapolitan-pizzaiuolo-00722 Pizza]''' neapolitańska || [[File:ITA.png|25px|]] Włochy || 2017 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=F4LpLfF5U34|szer=200|poz=left|opis=''Art of Neapolitan Pizzaiuolo''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/gastronomic-meal-of-the-french-00437 Posiłek gastronomiczny]''' Francuzów – francuski zwyczaj wspólnego celebrowania dobrego jedzenia i picia podczas specjalnych okazji || [[File:FRA.png|25px|]] Francja || 2010 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=6nKBBb72J4k|szer=200|poz=left|opis=''The gastronomic meal of the French''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/pyongyang-raengmyon-custom-01695 Raengmyon]''''' – pochodzący z Pjongjangu chłodnik z makaronu gryczanego zalanego zimnym wywarem mięsnym z dodatkiem mięsa, warzyw i jajek || [[File:PRK.png|25px|]] Korea Północna || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=UqTB2TQQ|szer=200|poz=left|opis=''Pyongyang Raengmyon custom''}}

|-

| '''[https://ich.unesco.org/en/RL/knowledge-of-the-light-rum-masters-01724 Rum jasny]''' kubański || [[File:CUB.png|25px|]] Kuba || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=qQNlxnQYFDI|szer=200|poz=left|opis=''Knowledge of the light rum masters''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/slava-celebration-of-family-saint-patrons-day-01010 Slava]''''' – dzień świętego patrona danej rodziny (rodzaj kolektywnych imienin) obchodzony w Serbii poprzez uroczysty posiłek, w którym główną rolę odgrywa slawski kołacz || [[File:SRB.png|25px|]] Serbia || 2014 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=m_h1DVoMi3I|szer=200|poz=left|opis=''Slava, celebration of family saint patron's day''}}

|-

|data-sort-value="Szzliwowica" | '''[https://ich.unesco.org/en/RL/social-practices-and-knowledge-related-to-the-preparation-and-use-of-the-traditional-plum-spirit-ljivovica-01882 Śliwowica]''' serbska || [[File:SRB.png|25px|]] Serbia || 2022 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=jsWNSh-IfQ8|szer=200|poz=left|opis=''Social practices and knowledge related to the preparation of the traditional plum spirit, šljivovica''}}

|-

|data-sort-value="Szzwiezzto Smoczych Lzzodzi" | '''[https://ich.unesco.org/en/RL/dragon-boat-festival-00225 Święto Smoczych Łodzi]''' obchodzone w Chinach na pamiątkę tego, jak poeta Qū Yuán (czyt.: ''ćchu jłen''; IV/III w.p.n.e.), niczym Wanda Krakówna, w obliczu obcej inwazji utopił się w rzece. W ramach obchodów spożywa się ''zongzi'' (czyt.: ''cąkcy''), czyli czworościenne knedle z kleistego ryżu z mięsnym lub słodkim nadzieniem, które gotuje się zawinięte w liście bambusa, oraz pije się ''xiónghuáng jiǔ'' (czyt.: ''siąchłan ciuł''), czyli wino ryżowe lub jaglane z dodatkiem sproszkowanego realgaru (czerwonego minerału złożonego głównie z siarczku arsenu). || [[File:CHN.png|25px|]] Chiny || 2009 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=T1WQ90F4HlI|szer=200|poz=left|opis=''The Dragon Boat festival''}}

|-

| '''''[https://ich.unesco.org/en/RL/washoku-traditional-dietary-cultures-of-the-japanese-notably-for-the-celebration-of-new-year-00869 Washoku]''''' – tradycyjna kuchnia japońska celebrowana szczególnie podczas obchodów Nowego Roku || [[File:JPN.png|25px|]] Japonia || 2013 || {{Video|url=https://www.youtube.com/watch?v=Xtnwt-Jq93E|szer=200|poz=left|opis=''Washoku, traditional dietary cultures of the Japanese''}}

|}

[[en:World Culinary Heritage]]

Kpalion

Biurokraci, Komentarz administratorów, Administratorzy interfejsu, Administratorzy

10 370

edycji