Otwórz menu główne

Zmiany

Włoszka z włoszczyzną w posagu

Usunięte 11 bajtów, 17 sierpnia
brak opisu edycji
Dopiero na wiosnę następnego roku Bona przybyła do Krakowa, aby zamieszkać na zamku wawelskim, którego wieloletnia przebudowa w modnym stylu renesansowym, prowadzona przez specjalnie sprowadzonych z Włoch architektów i rzemieślników, właśnie dobiegała końca.
[[File:Bona Sforza i Zygmunt IWesele Bony Sforzy.jpg|thumb|upright=1.2|left|Królowa Bona siedząca obok stojącego króla Zygmunta I<br>{{small|MalPotrawy z bankietu weselnego Bony Sforzy [https://www.cardonews. Jan Matejko (1874)}}it/2022/06/05/al-banchetto-della-regina-bona-sforza/ odtworzone w 2022 r.przez gimnazjalistów i licealistów z Bari]]]
Królewscy posłowie jeszcze z Neapolu donosili Zygmuntowi, że jego nowa żona odznaczała się nie tylko urodą, wdziękiem i umiejętnością tańca, ale też wykształceniem i elokwencją, tak iż ,,w rozmowie, nauka i wymowa nie taka [była], jak jej płci właściwa, ale prawdziwie zadziwiająca" oraz że ,,nic nie wyrzekła, co by nie miało jakiejś wytworności bądź w przenośniach, bądź też w najozdobniejszym wysłowieniu się."<ref>{{Cyt
| nazwisko = Bogucka
Skąd zatem wzięło się przekonanie o sprowadzeniu przez Medyceuszkę do Francji elementów kuchni włoskiej? Z początku był to jedynie kulinarny wątek jej szerszej legendy negatywnej. Oświeceniowi myśliciele, tworząc długo po śmierci Katarzyny jej obraz jako czarnego charakteru w dziejach Francji, chętnie podkreślali jej deprawację i rozpasanie, w tym nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu. Według ich przekazu, królowa miała swoim przykładem zepsuć wstrzemięźliwych dotąd Francuzów. Najstarszy ślad tej idei można znaleźć w wydanej w 1739 r. książce kucharskiej ''Dary Komusa, czyli Rozkosze stołu'' (''Les dons de Comus, ou Les délices de la table''; Komus był w mitologii klasycznej bożkiem biesiady, synem Dionizosa / Bachusa), gdzie we wstępie historycznym po raz pierwszy zasugerowano, iż Katarzyna sprowadziła do Francji armię włoskich kucharzy, którzy na zawsze zmienili kuchnię francuską na bardziej wyrafinowaną.
[[File:Cibrèo.jpg|thumb|''Cibrèo'', czyli florentyńska potrawa z kogucich jąder i grzebieni, [https://www.emikodavies.com/cibreo-a-forgotten-florentine-dish/ odtworzona w 2021 r. przez panią Emiko Davies] (po lewej: główne składniki; po prawej: gotowa potrawa)]]
Na potwierdzenie rzekomego łakomstwa królowej udało znaleźć się jedną historyczną wzmiankę:
}}, cyt. w: Bienassis, Campanini, ''op. cit.'', s. 56; tłum. własne (,,podniebienna umiejętność" pochodzi z ''Esejów'' Mointaigne'a w przekładzie Tadeusza Boya-Żeleńskiego)}}
== A jednak nie Notatki == * odrzucenie legendy Katarzyny
* wpływy kulinarne Bony na dworze polskiem
** włoscy kucharze
* Niemcewicz
== Notatki ==
{{ Cytat
| Już Teodorowa włożyła kurczęta w garnek, a trzymając pory i selery w ręku, ,,za mego dzieciństwa," rzekła, ,,nie znaliśmy tej włoszczyzny. Królowa Bona przywiozła nam je z swoich tam, jak się zowią? zamorskich krajów. Z ogrodów królewskich rozeszły się po całych okolicach Krakowa i dalej jeszcze, bo stara królowa j[ej]m[oś]ć lubi ogrody, wszędzie je sadzi i szczepi, mówią że w Czersku i innych imionach* swoich pozasadzała winną macicę."
== Obrazki ==
<gallery mode=packed>
File:Bona Sforza i Zygmunt I.jpg|<!--thumb|upright|left|-->Królowa Bona siedząca obok stojącego króla Zygmunta I<br>{{small|Mal. Jan Matejko (1874)}}.
File:Fragment fryzu z Sali Poselskiej na Wawelu.jpg|Tak mogły wyglądać uczty na dworze Zygmunta I.<br>{{small|Fragment fryzu podstropowego z Sali Poselskiej na Wawelu. Mal. Dionizy Stuba (1540).}}
File:Wesele Bony Sforzy.jpg|Potrawy z bankietu weselnego Bony Sforzy [https://www.cardonews.it/2022/06/05/al-banchetto-della-regina-bona-sforza/ odtworzone w 2022 r. przez gimnazjalistów i licealistów z Bari]
File:Ogrody wawelskie.jpg|Zrekonstruowany na Wawelu skrzyniowy ogród ziołowy z czasów królowej Bony
File:Cibrèo.jpg|''Cibrèo'', czyli florentyńska potrawa z kogucich jąder i grzebieni, [https://www.emikodavies.com/cibreo-a-forgotten-florentine-dish/ odtworzona w 2021 r. przez panią Emiko Davies] (po lewej: główne składniki; po prawej: gotowa potrawa)
</gallery>