10 384
edycje
Zmiany
{{clear}}
== Humory i temperamenty ==
[[File:4 humory PL.png|thumb|upright|left|Cztery humory: krew, śluz, żółć i czarna żółć]]
Ciało ludzkie, jak szczytowe osiągnięcie boskiego stworzenia, to wszechświat w skali mikro, więc musi składać się z tych samych czterech żywiołów co wszystko inne. Tym, co w głównej mierze decyduje o składzie elementarnym ludzkiego organizmu, są cztery płyny ustrojowe, zwane humorami, z których każdy nosi cechy charakterystyczne dla jednego z czterech żywiołów.
Najważniejszym i dominującym humorem jest ''krew'' (po grecku „''haima''”, po łacinie „''sanguis''”). Pozostałe to ''śluz'' (zwany też z grecka ''flegmą''), ''żółć'' (''cholera'') oraz ''czarna żółć'' (''melancholia''). Tej ostatniej nikt nigdy nie widział (a jej polska nazwa to oksymoron), ale przecież musi istnieć, bo inaczej liczba humorów nie zgadzałaby się z liczbą żywiołów. ''Krew'' jest wilgotna i ciepła jak ''powietrze'', ''śluz'' – wilgotny i chłodny jak ''woda'', ''żółć'' – sucha i ciepła jak ''ogień'', a ''czarna żółć'' – sucha i chłodna jak ''ziemia''. To bardzo ważne, więc żeby lepiej zapamiętać, polecam nauczyć się poniższego wierszyka z XVII w.
{{clear}}
[[File:Proporcje humorów.png|thumb|upright|Idealne proporcje humorów w organizmie ludzkim:
{{legenda|#DE0000|Krew (64 części)}}
{{legenda|#BDD801|Żółć (4 części)}}
{{legenda|#292B00|Czarna żółć (1 część)}}]]
{{ Cytat
| rok = 1640
| strony = 33
}}; cyt. w: {{Cyt | nazwisko = | imię =
| tytuł = Annales Academiae Medicae Silesiensis
| nazwisko r = Kuropatnicki
| imię r = Andrzej
| strony = 34
}} }}
Humory nie występują w ciele w różnych ilościach; ''krwi'', jak już wspomniałem, jest najwięcej, a tajemniczej ''czarnej żółci'' – najmniej. Idealne proporcje są takie, że na jedną część ''czarnej żółci'' przypadają cztery części ''żółci'' żółtej, ''śluzu'' – jeszcze cztery razy tyle, a ''krwi'' – czterokrotnie więcej niż ''śluzu''.
Z tym że ta idealna proporcja w praktyce się nie zdarza; kompleksja humoralna każdego człowieka w jakiś sposób od niej odbiega – tego humoru ma za dużo, tamtego za mało. A to oznacza, że zdrowych ludzi nie ma – są tylko mniej lub bardziej chorzy. Cel medycyny jest prosty: korygować ilość humorów w ciele pacjenta, tak by jak najbardziej zbliżyć się do stanu idealnej równowagi.
{{clear}}
<gallery>
File:4 fazy PL.png
File:4 temperamenty PL.png
</gallery>
<!--