Zmiany

Tymczasem Asyria pozbierała się po upadku i zaczęła odbudowywać swoje imperium, używając przy tym nowej broni, jeszcze lepszej niż z brązu, dając początek Epoce Żelaza. W 720 r.p.n.e. Sargon II podbił Izrael i deportował izraelicką elitę wgłąb Asyrii, a Juda stała się asyryjskim lennem. W tych warunkach Jerozolima rosła w siłę, a świątynia Jahwego w tym mieście stała się głównym ośrodkiem religijnym dla mieszkańców nie tylko Judy, ale też podbitego Izraela. Ale w międzyczasie Babilon wyrósł na główne mocarstwo Bliskiego Wschodu i podbił Asyrię razem z Izraelem, a w 597 588 r.p.n.e. Nabuchodonozor II zdobył Jerozolimę, świątynię Jahwego zburzył, a judejską elitę deportował wgłąb Babilonii. O Izraelitach uprawadzonych do Asyrii wszelki słuch zaginął, za to o Judejczykach, którzy trafili do niewoli nad rzekami Babilonu, wiadomo, że siedzieli i płakali. Ale nie wszyscy; niektórzy się zasymilowali, przyjmując nawet podwójne hebrajsko-babilońskie imiona. Niewola babilońska nie trwała długo, bo już pół wieku później imperium babilońskie zostało wchłonięte przez jeszcze większe perskie. Władca Persji, Cyrus Wielki, uznał, że do rządzenia tak wielkim państwem niezbędna jest pewna doza decentralizacji, dlatego wygnanej elicie żydowskiej pozwolił na powrót do ojczyzny, żeby tam w jego imieniu rządzili. Warunek był taki, że przedstawiciele nowych starych elit, mieli za zadanie spisać zbiór praw i mitów, który byłby wspólny dla wszystkich mieszkańców dawnych królestw Judy i Izraela. I tak zaczęły powstawać pierwsze wersje ksiąg propagujących wiarę w Jahwego jako jedynego boga Żydów, które z czasem miały stać się zalążkiem Biblii.