Zmiany

Niewola babilońska nie trwała długo, bo już pół wieku później imperium babilońskie zostało wchłonięte przez jeszcze większe imperium perskie. Władca Persji, Cyrus Wielki, uznał, że do rządzenia tak wielkim państwem niezbędna jest pewna doza decentralizacji, dlatego wygnanej elicie żydowskiej pozwolił na powrót do ojczyzny, żeby tam w jego imieniu rządziła. Warunek był taki, że przedstawiciele nowych starych elit, mieli za zadanie spisać zbiór praw i mitów, który byłby wspólny dla wszystkich mieszkańców dawnych królestw Judy i Izraela. I tak zaczęły powstawać pierwsze wersje ksiąg propagujących wiarę w Jahwego jako jedynego boga Żydów, które z czasem miały stać się zalążkiem Biblii. Tymczasem zbabilonizowani Żydzi, którzy nie wrócili, pozatrudniali się w perskiej administracji państwowej – zarówno w stołecznej Suzie (na terytorium dzisiejszego Iranu, blisko granicy z Irakiem), jak i w różnych zakątkach olbrzymiego państwa, które rozciągało się od Nilu po Indus.

== Ciastka z makiem ==