10 447
edycji
Zmiany
== Jak pili wielcy panowie ==
{{ Cytat
| <poem>Pan Podkomorzy,
Wlawszy kropelkę wina w szklankę panny Roży {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga I, wersy 332–333
}}
{{ Cytat
| <poem>W tej ogromnej sieni
Brukowanej nie znajdziesz Pan tyle kamieni,
Ile tu pękło beczek wina w dobrych czasach;
Szlachta ciągnęła kufy z piwnicy na pasach, {{...}}
A gdy wnoszono zdrowie, trąby jak w dniu sądnym
Grzmiały z chóru; wiwaty szły ciągiem porządnym:
Pierwszy wiwat za zdrowie króla Jegomości,
Potem prymasa, potem królowej Jejmości,
Potem szlachty i całej Rzeczypospolitej,
A na koniec po piątej szklanicy wypitej,
Wnoszono: Kochajmy się! Wiwat bez przestanku,
Który dniem okrzykniony brzmiał aż do poranku {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga II , wersy 221–238
}}
{{ Cytat
| <poem>Sędzia Podkomorzemu węgrzyna, szampana
Dolewał, służył pilnie, ściskał za kolana {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga III, wersy 724–725
}}
{{ Cytat
| <poem>Sędzia otworzył puzderko zamczyste,
W którym rzędami flaszek białe sterczą głowy;
Wybiera z nich największy kufel kryształowy,
(Dostał go Sędzia w darze od księdza Robaka).
Wódka to gdańska, napój miły dla Polaka:
„Niech żyje — krzyknął Sędzia, w górę wznosząc flaszę —
Miasto Gdańsk! niegdyś nasze, będzie znowu nasze!”
I lał srebrzysty likwor w kolej, aż na końcu
Zaczęło złoto kapać i błyskać na słońcu.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IV, wersy 817–825
}}
{{ Cytat
| <poem>Po chłodniku szły raki, kurczęta, szparagi,
W towarzystwie kielichów węgrzyna, malagi.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga V, wersy 315–316
}}
{{ Cytat
| <poem>Dość już głupstwa zrobiłem, wdając się z Waćpaństwem
W pijatyki, które się kończą grubijaństwem.
Zdacie mi sprawę z mego honoru obrazy.
Do widzenia po trzeźwu!</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga V, wersy 666–669
}}
{{ Cytat
| <poem>Nigdy się odpowiedzi takiej nie spodziewał
Podkomorzy. Właśnie swój kieliszek nalewał, {{...}}
Rzekłbyś, że z winem ognia w duszę się nalało,
Tak oblicze spłonęło, tak oko pałało.
Zerwał się mówić; pierwsze słowo niewyraźnie
Mleł w ustach, aż przez zęby wyleciało: „Błaźnie!”</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga V, wersy 670–681
}}
{{ Cytat
| <poem>Są — rzekł Klucznik — ogromne piwnice
Ale puste! bo wino wypili Soplice.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga V, wersy 852–853
}}
Jacek Soplica o Stolniku Horeszce:
{{ Cytat
| <poem>Patrz, jak on hula! co dzień w zamku pijatyka</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga X, wers 725
}}
{{ Cytat
| <poem>Niejeden panicz krzyczy, że nie cierpi zbytków;
Je jak Żyd, skąpi gościom potraw i napitków,
Węgrzyna pożałuje, a pije szatańskie
Fałszywe wino modne, moskiewskie szampańskie {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga XII, wersy 201–204
}}
{{ Cytat
| <poem>I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem,
A com widział i słyszał, w księgi umieściłem.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga XII, wersy 862–863
}}
== Jak piła drobna szlachta ==
{{ Cytat
| <poem>Po rannej mszy z kaplicy, że była niedziela,
Zabawić się i wypić przyszli do Jankiela.
Przy każdym już szumiała siwą wódką czarka,
Ponad wszystkimi z butlą biegała szynkarka.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IV, wersy 219–222
}}
{{ Cytat
| <poem>Wszystko się uścisnęło: chłop z tatarskim hrabią,
Mitra z Krzyżem, Poraje z Gryfem i z Korabią;
Zapomnieli wszystkiego, nawet bernardyna,
Tylko śpiewali, krzycząc: „Wódki, miodu, wina!”</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IV, wersy 377–380
}}
{{ Cytat
| <poem>A pan Maciek Dobrodziej lubi stary lipiec {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga VII, wersy 391
}}
{{ Cytat
| <poem>Pamiętacie, prosiłem na córki wesele;
Poję, nie chce pić, mówi: „Nie piję tak wiele,
Jak wy szlachta; wy szlachta ciągniecie jak bąki!”
Ot, magnat! delikacik z marymonckiej mąki!
Nie pił; leliśmy w gardło, krzyczał: „Gwałt się dzieje!”</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga VII, wersy 422–426
}}
{{ Cytat
| <poem>Idą w karczmę. Gerwazy wspomniał dawne czasy,
Kazał sobie trzy podać od kontuszów pasy,
Na nich ze sklepu karczmy beczki wydobywa
Trzy: jedną miodu, drugą wódki, trzecią piwa.
Wyjął gwoździe, wnet z szumem trysnęły trzy strugi,
Jeden biały jak srebro, krwawnikowy drugi,
Trzeci żółty; troistą grają w górze tęczą,
A spadając w sto kubków, we sto szklanek brzęczą.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga VII, wersy 530–537
}}
Gerwazy piwnicznym:
{{ Cytat
| <poem>Gerwazy przypomina starodawne czasy:
Każe sobie podawać od kontuszów pasy,
I nimi z Soplicowskiej piwnicy dobywa
Beczki starej siwuchy, dębniaku i piwa.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga VIII, wersy 790–793
}}
{{ Cytat
| <poem>Nakładają sto ognisk, warzą, skwarzą, pieką,
Gną się stoły pod mięsem, trunek płynie rzeką;
Chce szlachta noc tę przepić, przejeść i prześpiewać.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga VIII, wersy 798–800
}}
{{ Cytat
| <poem>Tylko jeden Konewka, któremu w powiecie
Nie znajdziesz równie mocnej głowy przy bankiecie,
Konewka, co mógł wypić lipcu dwa antały,
Nim mu splątał się język i nogi zachwiały,
Ten, choć długo ucztował i usnął głęboko,
Dawał przecie znak życia.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IX, wersy 11–16
}}
{{ Cytat
| <poem>Zwycięska szlachta biega z okrzykiem wesela,
Ci do beczek, ci łupy rwą z nieprzyjaciela {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IX, wersy 476–478
}}
{{ Cytat
| <poem>Konewka dotąd małe dał męstwa dowody. {{...}}
Nie chciał bić się; powiadał, że sobie nie ufa
Na czczo. Szedł więc, gdzie stała spirytusu kufa;
Ręką, jak łyżką, strumień do ust sobie chylił.
Dopiero, gdy się dobrze rozgrzał i posilił, {{...}}
spojrzał na plac boju. </poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IX, wersy 535–545
}}
{{ Cytat
| <poem>Ale na przyźbie domu usiedli dwaj starce,
Mając u kolan pełne miodu dwa półgarce. {{...}}
Wojski przez okno kuchni, ponad starców głowy
Wytknąwszy głowę, milczkiem słuchał ich rozmowy,
I podał im nareszcie filiżanki spodek,
Pełen biszkoptów, mówiąc: „Zakąście wasz miodek.”</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga XI, wersy 296–297, 404–407
}}
=== O Jankielu i jego karczmie ===
{{ Cytat
| <poem>Miał trunki dobre do wyboru,
Rachował się ostrożnie, lecz bez oszukaństwa,
Ochoty nie zabraniał, nie cierpiał pijaństwa {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IV, wersy 234–236
}}
{{ Cytat
| <poem>Pędził ku karczmom, które stały przy kaplicy {{...}}
Dwie chyliły się karczmy po dwóch stronach drogi,
Oknami wzajem sobie grożące jak wrogi;
Stara należy z prawa do zamku dziedzica,
Nową na złość zamkowi postawił Soplica. {{...}}
Nowa karczma nie była ciekawa z pozoru.
Stara, wedle dawnego zbudowana wzoru,
Który był wymyślony od tyryjskich cieśli,
A potem go Żydowie po świecie roznieśli {{...}}
Słowem, z daleka karczma chwiejąca się, krzywa,
Podobna jest do Żyda, gdy się modląc kiwa:
Dach jak czapka, jak broda strzecha roztrząśniona,
Ściany dymne i brudne jak czarna opona,
A z przodu rzeźba sterczy, jak cyces na czole. {{...}}
[Jankiel] pierwszy zgodził kłótnie, często nawet krwawe,
Między dwiema karczmami: obie wziął w dzierżawę {{...}}</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IV, wersy 163–174, 205–209, 265–266
}}
{{ Cytat
| <poem>Jankiel go tam posadził. Widać, że szanował
Wysoko bernardyna, bo skoro dostrzegał
Ubytek w jego szklance, natychmiast podbiegał
I rozkazał dolewać lipcowego miodu.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IV, wersy 280–283
}}
== Jak pili żołnierze i służba ==
{{ Cytat
| Kuchmistrz i dwóch kuchcików, wszyscy trzej pijani
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga II, wersy 292
}}
{{ Cytat
| <poem>Dzisiaj żyjem, jutro gnijem!
To tylko nasze, co dziś zjemy i wypijem!</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IX, wersy 238–239
}}
{{ Cytat
| <poem>Płut i Ryków tak czynnie zaczęli się zwijać,
Tak łakomie połykać i gęsto zapijać,
Że w pół godziny zjedli dwadzieścia trzy zrazy
I wychylili ponczu ogromne pół wazy.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IX, wersy 250–253
}}
{{ Cytat
| <poem>„Ale wiesz, Majorze,
My tu pijem, a jegry tam zmarzną na dworze?
Hulać, to hulać! Sędzio, daj beczkę siwuchy,
Major pozwoli, niechaj piją jegry zuchy!”
„Prosiłbym — rzecze Major — lecz w tym nie ma musu.”
„Daj, Sędzio — szepnął Robak — beczkę spirytusu.”
I tak, kiedy we dworze sztab wesoły łyka,
Za domem zaczęła się w wojsku pijatyka.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga IX, wersy 269–276
}}
== Alkoholizm ==
{{ Cytat
| <poem>Tylko stary pjanica, gdy już spali trzewa,
Brzydzi się trunkiem, którym nazbyt się zalewa.</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga V, wersy 31–32
}}
Spowiedź Jacka Soplicy:
{{ Cytat
| <poem>I tak z grzechów w nowe grzechy...
Zacząłem pić. {{...}}
Piłem, nie mogłem zapić pamięci na chwilę {{...}}
Mój bezład w domu, bieda, mój nałóg haniebny
Podały mnie na wzgardę i na śmiech przed światem!</poem>
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Mickiewicz
| imię = Adam
| tytuł = Pan Tadeusz, czyli Ostatni zajazd na Litwie: Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem
| wydawca = Zakład Narodowy im. Ossolińskich
| miejsce = Lwów-Warszawa-Kraków
| rok = 1921
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Pan_Tadeusz_(wyd._1921)/całość
}}, księga X, wersy 664–665, 672, 688–689
}}
== Statystyka ==
{| class="wikitable"
|-
! Rodzaj napoju !! Liczba wystąpień w poemacie
|-
| Wino, w tym:
| align=right | 22
|-
| — węgrzyn
| align=right | {{small|5}}
|-
| — szampan, wino szampańskie
| align=right | {{small|4}}
|-
| — malaga
| align=right | {{small|1}}
|-
| Miód, w tym:
| align=right | 15
|-
| — lipiec, lipcowy miód
| align=right | {{small|3}}
|-
| — dębniak
| align=right | {{small|1}}
|-
| Wódka, w tym:
| align=right | 11
|-
| — siwucha, siwa wódka
| align=right | {{small|3}}
|-
| — wódka gdańska
| align=right | {{small|1}}
|-
| Piwo
| align=right | 3
|-
| Poncz
| align=right | 3
|-
| Spirytus
| align=right | 2
|-
| '''{{small|RAZEM}}'''
| align=right | '''55'''
|}
Tabela nie uwzględnia słowa „miód” użytego w znaczeniu „nieprzetworzony produkt pszczeli”, ani „wino” w znaczeniu „kolor karciany”.
== Bibliografia ==
* {{Cyt
| nazwisko = Besala
| imię = Jerzy
| tytuł = Alkoholowe dzieje Polski: Czasy Piastów i Rzeczypospolitej Szlacheckiej
| wydawca = Zysk i S-ka Wydawnictwo
| miejsce = Poznań
| rok = 2015
}}
* {{Cyt
| tytuł = Wyzwolenie: organ Eleuteryi: miesięcznik poświęcony zwalczaniu alkoholizmu i poprawie obyczajów
| url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=127654
| nazwisko r = Bromberger
| imię r = Władysław
| rozdział = Alkoholizm według „Pana Tadeusza”
| adres rozdziału =
| wydawca = Towarzystwo Zupełnej Wstrzemięźliwości od Napojów Alkoholowych „Eleuterya”
| miejsce = Kraków
| rok = 1908
| wolumin = nr 1 i 2
| strony = 1–5
}}
* {{Cyt
| nazwisko = Dynner
| imię = Glenn
| tytuł = Yankel's Tavern: Jews, Liquor, & Life in the Kingdom of Poland
| wydawca = Oxford University Press
| rok = 2014
}}
* {{Cyt
| nazwisko = Kallenbach
| imię = Józef
| tytuł = Nieznany spis garderoby domowej domniemanego pradziadka Jacka Soplicy z r. 1727
| wydawca = Uniwersytet im. Stefana Batorego
| miejsce = Wilno
| rok = 1925
}}; cyt. w: {{Cyt
| nazwisko = Piekarski
| imię = Kazimierz
| tytuł = Przewodnik bibliograficzny
| wolumin = zeszyt 13
| miejsce = Kraków
| rok = 1925
}}; cyt. w: {{Cyt
| nazwisko = Tuwim
| imię = Józef
| tytuł = Cicer cum caule czyli groch z kapustą
| wydawca = Iskry
| miejsce = Warszawa
| rok = 2009
| strony = 76
}}
* {{Cyt
| nazwisko = Marcinek
| imię = Roman
| tytuł = Rex Vinorum: Z dziejów węgrzyna w dawnej Polsce
| wydawca = Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
| miejsce = Warszawa
| rok = 2015
}}
== Ilustracje ==
<gallery mode=packed>File:Gustaw Pillati, Fryz wilanowski.jpg
File:W karczmie Jankiela.jpg
File:Orłowski Scene at the inn.jpg
File:Antoni Kozakiewicz - Gervaise The Getter.jpg
File:Jan Styka Rabbi with tefillin.jpg
File:Żydowski winiarz.jpg
File:Rodakowski, Karczmarz.jpg
File:Karczma w Sobocie koło Łowicza.jpg
</gallery>