Jeść zdrowo i z humorem

Czy nasi przodkowie zdrowo się odżywiali? Można raczej założyć, że przynajmniej chcieli się zdrowo odżywiać, bo ludziom od zawsze zależało, żeby być w dobrej formie, i od zarania dziejów wiedzieli, że to, co jedzą, ma wpływ na stan ich zdrowia. Ale czy wiedzieli jak? Czy zdrowe żywienie było w ogóle możliwe w czasach, kiedy nikt jeszcze nie słyszał o kaloriach, witaminach, białkach, węglowodanach, laktozach, glutenach, alergiach i nietolerancjach pokarmowych?

Otóż tak. Tak jak my (czy przynajmniej niektórzy z nas) staramy się zdrowo jadać, zgodnie z najnowszymi zaleceniami naukowców, tak i nasi przodkowie stosowali diety zalecane przez naukę, jaka była im wtedy dostępna. Choć niekoniecznie najnowszą – jeszcze pięćset lat temu, im nauka była starsza, tym bardziej jej ufano, a pogłębianie wiedzy polegało mniej na nowych odkryciach, a bardziej na „ciągłej i wzniosłej rekapitulacji”.

Budowa wszechświata

• 

Humory i temperamenty

Idealne proporcje humorów w organizmie ludzkim:

  Krew (64 części)

  Śluz (16 części)

  Żółć (4 części)

  Czarna żółć (1 część)

• 
• 
• 

• 

Cztery w ciele człowieczym humory panują: Melancholią, flegmą i krwią je mianują, Przy nich czwarta cholera. Ta ogniu podobna; Melancholię z ziemią porównać sposobna; Powietrze z kompleksją krwawą swój kształt zgodzi; Woda flegmatykowi wilgotna wygodzi.

— Hieronim Olszowski: Szkoła Salernitańska, Kraków: 1640, s. 33; cyt. w: Andrzej Kuropatnicki: Poradnictwo medyczne w renesansowej Anglii, w: Annales Academiae Medicae Silesiensis, nr 69, Katowice: Śląski Uniwersytet Medyczny, 2015, s. 162

Medicine and Society in Early Modern Europe

Dietetyka

• 

• 

  Już starczy!
  Fragment obrazu Leandra Bassano (ok. 1595)

• 

  Sancho Pansa głodzony przez swego lekarza.
  Fragment ilustracji Thomasa Cooka i Williama Hogartha do powieści Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manchy Miguela de Cervantesa

• 

  Poskromienie złośnicy

• 

  Poskromienie złośnicy

• Food and Health in Early Modern Europe: Diet, Medicine and Society, 1450-1800
• The Cambridge World History of Food
• The Four Humors: Eating in the Renaissance
  • Obrazek
• How ‘Ennobling’ Helped Italian Aristocrats Solve the Problem of Garlic

Dla porównania

Ajurweda

• Dośa (humory):
  • वात (vāta), wiatr (powietrze + eter), suchy
  • पित्त (pitta), żółć (ogień + woda), gorąca
  • कफ (kapha), śluz (woda + ziemia), ciężki

Medycyna chińska

Przypisy

◀️ Poprzedni	📜 Spis wpisów	Następny ▶️
⏮️ Pierwszy	🎲 Losowy wpis	Najnowszy ⏭️