10 313
edycji
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Utworzono nową stronę "* Arcyserwis ** krzak rozmarynu z pianką cukrową - Dumanowski, Tatarskie ziele... ** konfitury, czekolada * Kolejne dania ** barszcz królewski ** rosół stpl. (III s..."
* Arcyserwis
** krzak rozmarynu z pianką cukrową - Dumanowski, Tatarskie ziele...
** konfitury, czekolada
* Kolejne dania
** barszcz królewski
** rosół stpl. (III sekret)
** ryby
*** Szczupak w szafranie
**** [https://natemat.pl/blogi/dumanowski/12747,szafran-po-polsku Czerniecki / Dumanowski]
**** [https://polona.pl/item/kucharz-doskonaly-t-1,OTI4OTM0Mzk/89 Szyttler]
*** ryba na 3 sposoby (II sekret)
** lody
== Arcyserwis ==
{{ Cytat
| <poem>Tymczasem goście, potraw czekający w sali,
Z zadziwieniem na wielki serwis poglądali,
Którego równie drogi kruszec jak robota.
Jest podanie, że książę Radziwiłł-Sierota
Kazał ten sprzęt na urząd w Wenecyi zrobić
I wedle własnych planów po polsku ozdobić.
Serwis, potem zabrany czasu wojny szwedzkiej,
Przeszedł, nie wiedzieć jaką drogą, w dom szlachecki.
Dziś ze skarbca dobyty zajął środek stoła
Ogromnym kręgiem na kształt karetnego koła.
Serwis ten był nalany ode dna po brzegi
'''Piankami i cukrami''' białemi jak śniegi:
Udawał przewybornie krajobraz zimowy;
W środku czerniał ogromny bór '''konfiturowy''':
Stronami domy, niby wioski i zaścianki,
Okryte zamiast śronu '''cukrowemi pianki''' {{...}}</poem>
| źródło = XII, 25–40}}
{{ Cytat
| <poem>Ale tymczasem wielki serwis barwę zmienił
I odarty ze śniegu już się zazielenił,
Bo lekka, ciepłem letnim powoli rozgrzana,
Roztopiła się '''lodu cukrowego piana'''
I dno odkryła, dotąd zatajone oku;
Więc krajobraz przedstawił nową porę roku,
Zabłysnąwszy zieloną, różnofarbną wiosną.
Wychodzą różne zboża, jak na drożdżach rosną,
Pszenicy '''szafranowej''' buja kłos złocisty,
Żyto ubrane w srebra malarskiego listy
I gryka wyrabiana sztucznie z '''czekolady''',
I kwitnące '''gruszkami i jabłkami''' sady.
Ledwie mają czas goście darów lata użyć.
Darmo proszą Wojskiego, żeby je przedłużyć:
Już serwis, jak planeta koniecznym obrotem,
Zmienia porę, już zboża malowane złotem,
Nabrawszy ciepła w izbie powoli topnieją,
Już trawy pożółkniały, liścia czerwienieją,
Sypią się, rzekłbyś, iż wiatr jesienny powiewa;
Na koniec owe chwilę przedtem strojne drzewa -
Teraz, jakby odarte od wichrów i szronu,
Stoją nagie; były to '''laski cynamonu'''
Lub udające sosnę '''gałązki wawrzynu''',
Odziane zamiast kolców ziarenkami kminu.
Goście pijący wino zaczęli gałązki,
Pnie i korzenie zrywać i gryźć dla zakąski.</poem>
| źródło = XII, 159–184}}
== Wyliczenie składników ==
{{ Cytat
| <poem>Kto zrozumie nie znane już za naszych czasów
Te półmiski kontuzów, arkasów, blemasów,
Z ingredyjencyjami pomuchl, figatelów,
Cybetów, piżm, dragantów, pinelów, brunelów;
Owe ryby! łososie suche, dunajeckie,
Wyzyny, kawijary weneckie, tureckie,
Szczuki główne i szczuki podgłówne, łokietne,
Flądry i karpie ćwiki, i karpie szlachetne!</poem>
| źródło = XII, 144–184}}
== Zupy ==
{{ Cytat
| <poem>I wnet zaczęli wchodzić parami lokaje
Roznoszący potrawy: barszcz królewskim zwany
I rosół staropolski sztucznie gotowany,
Do którego pan Wojski z dziwnemi sekrety
Wrzucił kilka perełek i sztukę monety
(Taki rosół krew czyści i pokrzepia zdrowie).</poem>
| źródło = XII, 137–142}}
== Ryba niekrojona ==
{{ Cytat
| <poem>W końcu sekret kucharski: ryba nie krojona,
U głowy przysmażona, we środku pieczona,
A mająca potrawkę z sosem u ogona.</poem>
| źródło = XII, 152–154}}
== Lody ==
{{ Cytat
| <poem>Ale goście tymczasem skończyli jeść lody
I z zamku na dziedziniec wyszli dla ochłody.</poem>
| źródło = XII, 488–489}}
** krzak rozmarynu z pianką cukrową - Dumanowski, Tatarskie ziele...
** konfitury, czekolada
* Kolejne dania
** barszcz królewski
** rosół stpl. (III sekret)
** ryby
*** Szczupak w szafranie
**** [https://natemat.pl/blogi/dumanowski/12747,szafran-po-polsku Czerniecki / Dumanowski]
**** [https://polona.pl/item/kucharz-doskonaly-t-1,OTI4OTM0Mzk/89 Szyttler]
*** ryba na 3 sposoby (II sekret)
** lody
== Arcyserwis ==
{{ Cytat
| <poem>Tymczasem goście, potraw czekający w sali,
Z zadziwieniem na wielki serwis poglądali,
Którego równie drogi kruszec jak robota.
Jest podanie, że książę Radziwiłł-Sierota
Kazał ten sprzęt na urząd w Wenecyi zrobić
I wedle własnych planów po polsku ozdobić.
Serwis, potem zabrany czasu wojny szwedzkiej,
Przeszedł, nie wiedzieć jaką drogą, w dom szlachecki.
Dziś ze skarbca dobyty zajął środek stoła
Ogromnym kręgiem na kształt karetnego koła.
Serwis ten był nalany ode dna po brzegi
'''Piankami i cukrami''' białemi jak śniegi:
Udawał przewybornie krajobraz zimowy;
W środku czerniał ogromny bór '''konfiturowy''':
Stronami domy, niby wioski i zaścianki,
Okryte zamiast śronu '''cukrowemi pianki''' {{...}}</poem>
| źródło = XII, 25–40}}
{{ Cytat
| <poem>Ale tymczasem wielki serwis barwę zmienił
I odarty ze śniegu już się zazielenił,
Bo lekka, ciepłem letnim powoli rozgrzana,
Roztopiła się '''lodu cukrowego piana'''
I dno odkryła, dotąd zatajone oku;
Więc krajobraz przedstawił nową porę roku,
Zabłysnąwszy zieloną, różnofarbną wiosną.
Wychodzą różne zboża, jak na drożdżach rosną,
Pszenicy '''szafranowej''' buja kłos złocisty,
Żyto ubrane w srebra malarskiego listy
I gryka wyrabiana sztucznie z '''czekolady''',
I kwitnące '''gruszkami i jabłkami''' sady.
Ledwie mają czas goście darów lata użyć.
Darmo proszą Wojskiego, żeby je przedłużyć:
Już serwis, jak planeta koniecznym obrotem,
Zmienia porę, już zboża malowane złotem,
Nabrawszy ciepła w izbie powoli topnieją,
Już trawy pożółkniały, liścia czerwienieją,
Sypią się, rzekłbyś, iż wiatr jesienny powiewa;
Na koniec owe chwilę przedtem strojne drzewa -
Teraz, jakby odarte od wichrów i szronu,
Stoją nagie; były to '''laski cynamonu'''
Lub udające sosnę '''gałązki wawrzynu''',
Odziane zamiast kolców ziarenkami kminu.
Goście pijący wino zaczęli gałązki,
Pnie i korzenie zrywać i gryźć dla zakąski.</poem>
| źródło = XII, 159–184}}
== Wyliczenie składników ==
{{ Cytat
| <poem>Kto zrozumie nie znane już za naszych czasów
Te półmiski kontuzów, arkasów, blemasów,
Z ingredyjencyjami pomuchl, figatelów,
Cybetów, piżm, dragantów, pinelów, brunelów;
Owe ryby! łososie suche, dunajeckie,
Wyzyny, kawijary weneckie, tureckie,
Szczuki główne i szczuki podgłówne, łokietne,
Flądry i karpie ćwiki, i karpie szlachetne!</poem>
| źródło = XII, 144–184}}
== Zupy ==
{{ Cytat
| <poem>I wnet zaczęli wchodzić parami lokaje
Roznoszący potrawy: barszcz królewskim zwany
I rosół staropolski sztucznie gotowany,
Do którego pan Wojski z dziwnemi sekrety
Wrzucił kilka perełek i sztukę monety
(Taki rosół krew czyści i pokrzepia zdrowie).</poem>
| źródło = XII, 137–142}}
== Ryba niekrojona ==
{{ Cytat
| <poem>W końcu sekret kucharski: ryba nie krojona,
U głowy przysmażona, we środku pieczona,
A mająca potrawkę z sosem u ogona.</poem>
| źródło = XII, 152–154}}
== Lody ==
{{ Cytat
| <poem>Ale goście tymczasem skończyli jeść lody
I z zamku na dziedziniec wyszli dla ochłody.</poem>
| źródło = XII, 488–489}}
