10 264
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
brak opisu edycji
* ''crépine'' (fr.) = ''caul fat'' (ang.) = ''omentum'' (łac.) = zdór, odzieczka, otok, nec, firanka, czepiec, siatka tłuszczowa
* ''[https://books.google.pl/books?id=I_IHAAAAQAAJ&pg=PA199#&q=%22cromesqui Kramousky]''
{{ Cytat
| Niezwykłe narzecze, przez filologów zwane „językiem francuskim kulinarnym”, było u nas obecne od lat, a to z tego wystarczającego powodu, iż jako kuchmistrzów zatrudniano właśnie Francuzów. Owi „szefowie”, tradycyjnie obdarzeni niemożnością opanowania jakiejkolwiek mowy poza swoją własną oraz ogólną nieznajomością ortografii nawet ojczystego języka, zwykli wypisywać swoje jadłospisy we francuszczyźnie, która jest zwykle odrobinę mniej gramatyczną niż ta używana przez krawców i kapeluszników, a w równym stopniu nieograniczona w przywłaszczaniu rzeczowników z niemal każdej znanej formy języka ludzkiego, cywilizowanego czy też nie. Zarówno kucharze, jak i gastronomowie, w lot rozumieją takie wyrażenia jak „charlotte aux pommes”, „baba au rhum”, „kromesky à la russe”, „macedoine de legumes”, albo „chaudfroid” czy „chaufroix volaille”; ale tego typu określenia od dawna doprowadzały etymologów do rozpaczy {{...}}
Niestety, choć nasi francuscy sąsiedzi od pół wieku nie wymyślili żadnego nowego dania, to nadal nazwy wielu z ich potraw nierozerwalnie wiążą się z nazwiskami francuskich smakoszy albo z ważniejszymi wydarzeniami z dziejów Francji. Jeszcze inne z ich charakterystycznych określeń technik kulinarnych są zupełnie nieprzetłumaczalne w żaden rozsądny sposób na angielski. {{...}} Pochodzenie nazw wielu potraw nawet znawcy dziejów kuchni muszą nadal przyjmować na wiarę – jak choćby w przypadku znanej starożytnej zupy „à la reine” [dosłownie: zupy królowej], do przepisu na którą pewien angielski kucharz z czasów Jerzego I dopisał szczerą i niemal budzącą litość uwagę: „której królowej, nie wiem”. Nie da się chyba całkowicie usunąć francuskich nazw z naszych jadłospisów, ale z pewnością nie byłoby trudno napisać modne „menu” w sposób nieco bardziej zrozumiały niż ma to miejsce obecnie. Bo jeśli szef kuchni próbuje w sposób szczególnie naukowy trzymać terminologii się kulinarnej, to równie dobrze mógłby pisać po baskijsku czy retoromańsku co w tym nadzwyczajnym żargonie, który w kręgach rondla i rusztu uchodzi ze język francuski.
| oryg = The remarkable dialect known to philologers as “culinary French” has for a length of years obtained, and for the very sufficing reason that the leading cooks employed have been Frenchmen. These “chefs,” blessed with the traditional incapacity to acquire any language but their own and a general inability to spell even their native tongue with correctness, have made out their bills of fare in a French which, as a rule, is a trifle more ungrammatical than milliners and dressmakers’ French, and is quite as lawless in appropriating substantives from almost every known form of civilized and uncivilized human speech. Cooks, and gastronomers into the bargain, know well enough what is meant by a “Charlotte aux pommes,” a “baba au rhum,” a “Kromesky à la Russe,” a “Macedoine de legumes,” and a “chaudfroid,” or “chaufroix volaille;” but such designations have long been the despair of etymologists {{...}}
Unfortunately, although our French neighbors have not invented a new dish for fifty years, many of their “plats” are indissolubly associated with the names of French “gourmets,” or with conspicuous events in French history; while others of their distinctive terms for the preparation of dishes are wholly untranslatable into rational English. {{...}} There still exist a vast number of names of dishes which even culinary antiquaries must be content to take upon trust – as, for example, the renowned and antique “potage à la Reine,” to the recipe for which an honest English cook of the time of George I, appended the candid and almost pathetic remark, “What Queen I know not.” We cannot, perhaps, wholly banish French – or, at least, French locutions – from our bills of fare; but it would not, surely, be difficult to make fashionable menus a little more intelligible than is at present the case. When the chef tries to be exceptionally scientific in culinary terminology, he might just as well write in Basque or in Romansch as in the extraordinary lingo which, in stewpan and gridiron circles, passes current as French.
| źródło = https://books.google.pl/books?id=AY4vw-gj-XgC&pg=PA133
}}
