9289
edycji
Zmiany
m
clean up
[[File:Zwierzęta wodne.png|400px|right|Zwierzęta żyjące w wodzie są koszerne, jeśli mają płetwy i łuski.]]
Znowu mamy dwa warunki, które muszą być spełnione równocześnie: zwierzę musi mieć zarówno płetwy, jak i łuski. Te kryteria pozwalają spożywać wiele popularnych gatunków ryb, jak śledź, łosoś, dorsz, tuńczyk czy szczupak. Z karpiami trzeba uważać, bo niektóre odmiany nie mają łusek lub mają ich tylko kilka. Niektórzy uczeni w Piśmie precyzują, że tych łusek musi być co najmniej trzy, więc w razie wątpliwości, trzeba te łuski policzyć, choć większość zgadza się co do tego, że wystarczy jedna łuska, o ile ma się pewność, że należy ona do danej ryby, a nie przykleiła się od innej.<ref>{{Cyt
| nazwisko = Blech
| imię = Zushe Yosef
=== Ubój rytualny – kontrowersje ===
Wróćmy jeszcze do sprawy uboju rytualnego, gdyż potrafi ona wzbudzić dość silne emocje. W Polsce (i nie tylko) temat pojawia się okresowo w debacie publicznej już od przedwojnia. Ścierają się tu dwie racje: z jednej strony – prawo Żydów do praktykowania swojej religii, a z drugiej – prawo zwierząt do humanitarnej śmierci. I jeszcze prawo rolników oraz przetwórców mięsa do trzepania grubej kasy (ok. 30% wołowiny eksportowanej z Polski jest koszerne albo ''halal'' – ubój muzułmański jest dość podobny do żydowskiego). To w sumie trzy racje. Obrońcy praw zwierząt twierdzą, że stworzenie poddane ubojowi rytualnemu bez uprzedniego ogłuszenia może męczyć się nawet kilka minut, zanim wreszcie umrze. Do tego w niektórych ubojniach żydowskich zwierzę przed rzezią jest obracane do góry nogami – co wprawdzie przyspiesza śmierć, ale za to powoduje więcej stresu tuż przed nią. Tymczasem, żeby mięso było koszerne, to zwierzę musi być w chwili uboju zdrowe (bez większych okaleczeń ani zmian chorobowych w organach wewnętrznych – szczególnie dokładnie już po uboju ogląda się płuca) oraz przytomne. A to znaczy, że o wcześniejszym ogłuszaniu nie może być mowy.
[[File:Noże do szechity.jpg|thumb|Zestaw noży do uboju koszernego różnej wielkości: do drobiu, do owiec i kóz oraz do bydła.<br>{{small|Muzeum Historii Żydów Polskich Polin}}]]
}}
Oczywiście nie należy tego rozumieć dosłownie. Nie chodzi tu tylko o gotowanie, ale o jakikolwiek sposób produkcji żywności. I nie chodzi wyłącznie o mleko własnej matki zwierzęcia, tylko o mleko w ogóle. I nie chodzi tylko o koźlęcinę, a o jakiekolwiek mięso. Nawet drobiowe – na wszelki wypadek. Po prostu w ogóle nie można jeść mięsa razem z nabiałem. Tylko co to znaczy „razem”? Na pewno nie w ramach jednego posiłku. Ale co, jeśli po posiłku został komuś kawałek mięsa między zębami? Na wszelki wypadek, jeżeli jadło się mięso, to trzeba odczekać sześć godzin, zanim będzie można zjeść coś mlecznego. A jak się jadło ser, to trzeba odczekać sześć godzin, zanim będzie można zjeść mięso.
[[File:Mięsne, mleczne, neutralne.png|400px|right|]]
----
Na razie starczy, ale to jeszcze nie koniec tematu. W [[W weselu chleb spożywaj, w radości pij wino|następnym wpisie]] będzie m.in. o tym, z których przykazań wzięły się takie żydowskie potrawy jak czulent, gefilte fisz i knedle macowe.
{{ Przypisy }}