10 841
edycji
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
[[File:Ewolucja serwisuZnacznie więcej uwagi niż samym potrawom poświęcił Mickiewicz ozdobie stołu, a konkretnie – wielkiemu porcelanowemu serwisowi.jpg|right|thumb|upright=1.5|Ewolucja serwisu stołowego w skrócie: od 1763 do 2020 r.]]
Znacznie więcej uwagi niż samym potrawom poświęcił Mickiewicz ozdobie stołu, a konkretnie – wielkiemu porcelanowemu serwisowi[[File:Ewolucja serwisu. jpg|left|thumb|upright=1.5|Ewolucja serwisu stołowego w skrócie: od 1763 do 2020 r.]]
[[File:Piana na krzaku rozmarynowym.jpg|thumb|<poem>„<i>Ale tymczasem wielki serwis barwę zmienił
I odarty ze śniegu już się zazielenił,
Bo lekka, ciepłem letnim powoli rozgrzana,
Roztopiła się lodu cukrowego piana</i>”<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 159–162</ref>
Krzak rozmarynoway oblany pianą (która zdążyła już częściowo spłynąć) i obłożony ulipkami – [https://www.facebook.com/kuchniastaropolska/photos/a.179545782062573/290733010943849/?type=3&theater dzieło pani Marty Stelmach na konurs „Smaki Lubelszczyzny”]</poem>]]
=== Lody ==={{ Cytat | <poem>Ale goście tymczasem skończyli jeść lodyTa piana z czasem spływała z krzaka, co dawało efekt odwilży: po zimie przychodzą wiosna i lato. Odsłoniły się las zrobiony z czekolady, gryka z czekolady, jabłonie i grusze – nie wiem, może z jakiegoś jabłkowo-gruszkowego musu?. I z zamku szafranowa pszenica, co chyba nie oznacza gołych pręcików krokusa uprawnego, ale jakąś masę zabarwioną na dziedziniec wyszli dla ochłodyżółto szafranem.A jeżeli chwilę potem „zboża malowane złotem, nabrawszy ciepła w izbie powoli topnieją”,</poemref>| źródło = A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 488–489}} [https174–175</ref>, to chyba nie mogło to być nic innego niż lody szafranowe. To byłaby iście barokowa przewrotność://biokurierśnieg zrobiony z letniej piany, a letnie zboże – z lodów. Przepisu na lody Czerniecki nie podaje.pl/relaks/bogdan-galazka-zycie-sztuka-wyborow/ Lody Ale wiem, że pyszne lody szafranowe], z dodatkiem korzenia orchidei, który nadaje im nieasmowitą krówkową konsystencję, można dostać w restauracji Gothic na dawnym zamku wielkiego mistrza krzyżackiego; dla samych tych lodów warto wybrać się do Malborka.
== Arcyserwis ==
{{ Cytat
'''Piankami i cukrami''' białymi jak śniegi:
Udawał przewybornie krajobraz zimowy;
W środku czerniał ogromny bór '''konfiturowy''':
Stronami domy, niby wioski i zaścianki,
Okryte zamiast szronu '''cukrowymi pianki''' {{...}}
Ale tymczasem wielki serwis barwę zmienił
I odarty ze śniegu już się zazielenił,
Bo lekka, ciepłem letnim powoli rozgrzana,
Roztopiła się '''lodu cukrowego piana'''
I dno odkryła, dotąd zatajone oku;
Więc krajobraz przedstawił nową porę roku,
Zabłysnąwszy zieloną, różnofarbną wiosną.
Wychodzą różne zboża, jak na drożdżach rosną,
Pszenicy '''szafranowej''' buja kłos złocisty,
Żyto ubrane w srebra malarskiego listy
I gryka wyrabiana sztucznie z '''czekolady''',I kwitnące '''gruszkami i jabłkami''' sady.
Ledwie mają czas goście darów lata użyć.
Darmo proszą Wojskiego, żeby je przedłużyć:
Pnie i korzenie zrywać i gryźć dla zakąski.</poem>
| źródło = A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 35–40, 159–184}}
[[File:Piana na krzaku rozmarynowym.jpg|thumb|left|<poem>„<i>Lekka, ciepłem letnim powoli rozgrzana,
Roztopiła się lodu cukrowego piana…</i>”<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 159–162</ref>
Krzak rozmarynoway oblany pianą (która zdążyła już częściowo spłynąć) i obłożony ulipkami – [https://www.facebook.com/kuchniastaropolska/photos/a.179545782062573/290733010943849/?type=3&theater dzieło pani Marty Stelmach na konurs „Smaki Lubelszczyzny”] (2013).</poem>]]
Krajobraz zimowy zrobiony z „piany”, czyli bitej śmietany na słodko, to jeszcze jeden koncept na barokową iluzję kulinarną wzięty z ''Compendium'' Czernieckiego. W wersji oryginalnej lało się ją na krzak rozmarynu, który z kolei obkładało się ulipkami, czyli krótkimi rurkami z kremem. Razem miało to udawać choinkę przykrytą czapą śniegu i leżące wokół niej szyszki. A robiło się to tak:
{{ Cytat
| Weźmij śmietany gęstej słodkiej tak wiele, jak potrzeba. Przydaj cukru tłuczonego. Rób puszką, której do ciasta używasz [tj. ubijaj w metalowym naczyniu], tak długo, aż się piana wezdmie {{...}} Możesz {{...}} na misę krzak rozmarynowy postawić, a na niego pianę lać, który tak postawisz: chleba rżanego [tj. żytniego] rozkrój bochen na dwoje płasko. Z jednej części ośródkę wybierz, a masłem na to miejsce podlep i przyciśnij do misy, żeby to masło trzymało chleb mocno. A w ten chleb wsadź krzak rozmarynu, a będziesz lał pianę, a obsadziwszy ulipkami i pocukrowawszy, dasz na misę.
| źródło = S. Czerniecki, ''op. cit.'', [https://polona.pl/item/compendium-fercvlorvm-albo-zebranie-potraw,MzQ5MDIzMw/101 s. 90] }}
{{clear}}
[[File:Lody szafranowe.jpg|thumb|<poem>„<i>Ale goście tymczasem skończyli jeść lody
I z zamku na dziedziniec wyszli dla ochłody.</i>”<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 488–489</ref>
Lody szafranowe Bogdana Gałązki z restauracji Gothica w Malborku.</poem>]]
== Pełne ''menu'' ==
