9887
edycji
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
* [https://polona.pl/item/oszczedne-konserwowanie-jarzyn-na-zime,NzI1MzgwNTQ/43/ Oszczędne konserwowanie jarzyn na zimę, Przepis na catsup (1941)]{{ Cytat* [https://polona.pl/item/nowy-kurier-warszawski-r-4-nr-218-15-wrzesnia-1942,NzkyMjM4NA/2 ''| Z sosów polecić mogę prawie wcale u nas nieznany „keczup”, coś w rodzaju kabulu.'' Potem przepis j.wBierzemy 6 kg pomidorów możliwie najbardziej dojrzałych i rozgotowujemy je zupełnie, dusząc bez wody. (gadzinówka z 1942)]** Kabul - sos pomidorowy przyprawiony czosnkiem Następnie przecieramy przez sito i papryczką chilidodajemy: 2 łyżki soli, filiżankę cukru, łyżeczkę papryki, łyżeczkę tłuczonego pieprzu, ziela, listka, nazwany od stolicy Afganistanucynamonu, produkowany goździków, kwiatu muszkatołowego i imbiru. Część tych korzeni można w ostateczności pominąć. Wszystkie te korzenie kładziemy w Anglii, popularny muślinowy woreczek i gotujemy w Rosjilitrze octu. W "Lalce" Prusa subiekt Ignacy Rzecki spekulujePomidory po dobrym zgęstnieniu (około 5 godzin gotowania) mieszamy z wywarem octu z korzeniami i gotujemy jeszcze przez 15 minut, że skoro z początkiem 1879 r. Brytyjczycy "pod jenerałem [Frederickiem] Robertsem weszli po czym zlewamy do Kabulu", to "pewnie sos Kabul zdrożeje"wygrzanych butelek i korkujemy zalewając parafiną.* [| źródło = {{Cyt | tytuł = Nowy Kurier Warszawski | nazwisko r = Sabina | rozdział = Nasz dom: Tanie urozmaicenie | adres rozdziału = https://polona.pl/item/wiadomoscinowy-urzedukurier-patentowegowarszawski-r-234-znr-7218-815-30wrzesnia-sierpnia-19471942,NjY2MjM4MTUNzkyMjM4NA/19 Z Wiadomości Urzędu Patentowego (zastrzeżenie znaku towarowego Heinz): ''ketchup (rodzaj ostrego sosu)'' (1947)]2 | wydawca = | miejsce = Warszawa | data = 15 września 1942 | wolumin = nr 218 | strony = 3* [https://gloswielkopolski }}.pl/polski-ketchup-narodzil-sie-<br>Sam przepis jest niemal identyczny z recepturą na „catsup” w-wielkopolskich-pudliszkach/ar/401356 Polski ketchup narodził się w wielkopolskich Pudliszkach]: {{Cyt | nazwisko = Kiewnarska | imię = Elżbieta | tytuł = Oszczędne konserwowanie jarzyn na zimę* [ | url = https://docplayerpolona.pl/10140960item/oszczedne-Stanislawkonserwowanie-fenrychjarzyn-pionierna-przemyslowego-przetwarzania-owocow-i-warzyw-w-polsce.html Andrzej Miałkowskizime, Stanisław Fernych: pionier przemysłowego przetwarzania owoców i warzyw w Polsce]NzI1MzgwNTQ/43 | wydawca = | miejsce = Warszawa | rok = 1941 | strony = 42 }} }}
| wolumin = nr 7320
| strony = 8
}}</ref> dla amatorów domowego przetwórstwa. Taki Zresztą również za niemieckiej okupacji taki sposób konserwowania pomidorów propagowały też w Generalnym Gubernatorstwie hitlerowskie gadzinówki za niemieckiej okupacji.
Najciekawsze jest tu wyjaśnienie, że keczup to „coś w rodzaju kabulu”. Dzisiejszym czytelnikom trzeba by raczej wytłumaczyć, co to był kabul. A było to… coś w rodzaju keczupu. Sos pomidorowy przyprawiony czosnkiem i papryczką chili, nazwany od stolicy Afganistanu, produkowany od XIX w. w Anglii, a szczególnie popularny w Rosji (m.in. jako jeden z oryginalnych składników klasycznej rosyjskiej sałatki ''oliwie''), a więc także w Kongresówce. Ignacy Rzeczki w ''Lalce'' Bolesława Prusa spekuluje, że skoro z początkiem 1879 r. Brytyjczycy "pod jenerałem [Frederickiem] Robertsem weszli do Kabulu" (w ramach drugiej wojny afgańsko-brytyjskiej), to „pewnie sos Kabul zdrożeje”.<ref>{{Cyt
| nazwisko = Prus
| imię = Bolesław
| tytuł = Lalka
| url = https://pl.wikisource.org/wiki/Strona:PL_Boles%C5%82aw_Prus_-_Lalka_Tom3.djvu/072
| wydawca = nakładem Gebethnera i Wolffa
| miejsce = Warszawa
| rok = 1980
| tom = III
| strony = 64
}}</ref>
Takie amerykańskie wymysły jak keczup nie miały łatwo z przyjęciem się w Polsce Ludowej, mimo że już w 1947 r. polski Urząd Patentowy zarejestrował zastrzeżenie znaku towarowego Heinz, który pragnął sprzedwać w Polsce m.in. „ketchup (rodzaj ostrego sosu)”.<ref>{{Cyt
| tytuł = Wiadomości Urzędu Patentowego RP
| url = https://polona.pl/item/wiadomosci-urzedu-patentowego-r-23-z-7-8-30-sierpnia-1947,NjY2MjM4MTU/19
| miejsce = Warszawa
| data = 30 sierpnia 1947
| wolumin = R. 23, z. 7/8
| strony = 134
}}</ref> W powieści młodzieżowej Wiktora Woroszylskiego pt. ''I ty zostaniesz Indianinem'' z 1960 r., jako typowo amerykański przysmak wymienione są „parówki z sosem pomidorowym”.<ref>{{Cyt
| nazwisko = Woroszylski
| imię = Wiktor
| tytuł = I ty zostaniesz Indianinem
| rok = 1960
}}; cyt w.: {{Cyt
| nazwisko = Łozińska
| imię = Maja
| nazwisko2= Łoziński
| imię2 = Jan
| tytuł = Historia polskiego smaku
| wydawca =
| miejsce =
| rok =
| wolumin =
| tom =
| strony =
}}</ref> Autor widocznie uznał, że „hot dogi z keczupem” nic by polskiej młodzieży nie mówiły.
