Otwórz menu główne

Zmiany

Jeść zdrowo i z humorem: Jak to się robi w Azji

Dodane 579 bajtów, 23:38, 2 lis 2020
Żeby utrzymać w swoim organizmie należytą równowagę ''yin'' i ''yang'', potrzebna jest, naturalnie, właściwie zbilansowana dieta. Produkty żywnościowe możemy sklasyfikować na dwa sposoby: po pierwsze jedne mają właściwości ogrzewające, a tym samym wzmacniające ''yang'', inne – chłodzące, a więc wzmagające ''yin'', a są też które ani nie ziębią, ani nie parzą, czyli neutralne. Z punktu widzenia zachodniej dietetyki humoralnej – nic nowego. Ale można też przyporządkować różne produkty do różnych przemian, czyli ze względu na to, na które narządy wewnętrzne najmocniej oddziaływają. A jak na co dzień poznać, który składnik pożywienia należy do której przemiany? Pewnie już wiecie – oczywiście, po smaku. Na przykład rzeczy o smaku kwaśnym, choć mają działanie ściągające ''qi'' w dół i do wewnątrz, to najsilniej działają na wątrobę i pęcherzyk żółciowy, a więc należą do przemiany drzewa (która, przypomnijmy, kieruje ''qi'' ku górze i na zewnątrz). Mają one przeważnie działanie chłodzące lub co najwyżej lekko ogrzewające. Smak gorzki należy do przemiany ognia i wiąże się przeważnie z działaniem rozgrzewającym; rzeczy słodkie, czy w ogóle łagodne w smaku (w tym nabiał i jajka) należą do przemiany ziemi, ostre – metalu, a słone – wody.
Każdy posiłek powinien zawierać po trochę z każdego smaku, ale ich proporcje trzeba dobrać uwzględniając własną konstytucję, wiek, bieżące dolegliwości, no i porę roku. Na wiosnę powinna dominować przemiana drzewa, w lecie – ognia, ale lepiej niezbyt gorące, jesienią – metalu, a w zimie – wody (ale nie za zimne). Przemianę ziemi przypisano do okresów przejściowych pomiędzy poszczególnymi porami roki, zresztą słodyczy nasz organizm i tak potrzebuje przez cały rok najwięcej.
I jeszcze kilka słów o samym przyrządzaniu potrwa. Otóż najlepiej robić to w odpowiedniej kolejności, zgodnej z naturalnym cyklem przemian. Kolejność ta wygląda następująco: drzewo jest spalane przez ogień, z ognia zostaje popiół, czyli ziemia, w ziemi można znaleźć metal, w metalowym wiadrze nosi się wodę, wodą podlewa się drzewo i tak w kółko. Można też ułożyć inne cykle, ale ten jeden nam wystarczy: drzewo, ogień, ziemia, metal, woda. Nie trzeba koniecznie zaczynać od drzewa; ważne, żeby trzymać się tej kolejności.
----
Jak widać, mimo wyraźnych różnic, dietetyki humoralna, ajurwedyjska i chińska mają sporo wspólnego. Powiązania między żywiołami, ludzkimi temperamentami i etapami życia, narządami wewnętrznymi i płynami ustrojowymi, chorobami, smakami oraz właściwościami rozgrzewającymi lub chłodzącymi jedzenia i picia odkrywano w najróżniejszych cywilizacjach. I wszędzie miało to wpływ na to, co ludzie jedli i jak to przyrządzali.  A już w następnym wpisie wrócimy do Europy, żeby zbadać pewną zagadkę, która zabierze nas do Polski, Austrii, Francji i Anglii.
== Bibliografia ==