Zmiany

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Szkic:Bóg piwa i wody spod ogórków

Dodane 927 bajtów, 22:35, 30 lis 2020
brak opisu edycji
== Litewski panteon ==
{| class="wikitable"
!Bóg
! U Kraszewskiego
! Opis
! Miejsce zamieszkania
! Atrybuty, inkarnacje
! Odpowiedniki
|-
| Dievas Andajus (najwyższy bóg)
| Dejwa
| bóg nieba
| niebo
|
| gr. Zeus, rzym. Jowisz, germ. Tiwaz (por. Tuesday)
|-
| Perkūnas Diviriksas (boski posłaniec)
| Perkun
| bóg piorunów (syn Dievasa)
| wzgórza, dęby
| topór, łuk, rydwan ciągnięty przez kozy
| gr. Zeus, rzym. Jowisz, germ. Thor, słow. Perun
|-
| Saulė
| Saule
| bogini słońca
| niebo
| złota tarcza, zaskroniec
|
|-
| Mėnuo
| Menes
| bóg księżyca, mąż Saulė
| niebo
|
|
|-
| Aušrinė
| Aussra
| bogini gwiazdy zarannej, kochanka Mėnuo
| niebo
|
| gr. Eos, rzym. Aurora, ind. Uszas, słow. Jutrzenka
|-
| Ašvieniai
|
| boskie bliźniaki ciągnące wóz Saulė
| niebo
| konie
| gr. Kastor i Polluks, ind. Aświnowie, słow. Lel i Polel
|-
| Teliavelis
|
| bóg kowalstwa, twórca tarczy Saulė
| niebo
| młot
| gr. Hefajstos, rzym. Wulkan, słow. Swarog
|-
| Žemyna
|
| bógini ziemi, córka Saulė i Mėnuo
| ziemia
|
| gr. Semele
|-
| Velnias Piktis
|
| bóg umarłych
| podziemia, bagna
| jedno wszystkowidzące oko, wąż
| germ. Odyn, słow. Weles
|-
| Medeina Žvėrinė
| Miedziojna
| bogini lasów i zwierzyny
| las
| suka
| gr. Artemida, rzym. Diana
|-
| Gabija
|
| bogini ogniska domowego
|
|
| gr. Hestia, rzym. Westa
|}
 
[[File:Lit.PNG|thumb|upright=1.7|
{|
|}]]
Saule Najważniejszym bóstwem litewskiego panteonu jest bóg dziennego nieba o imieniu '''Dievas''' (bogini słóncadziś tym imieniem Litwini nazywają chrześcijańskiego Boga) . Dievas, zwany też Andajusem, czyli Najwyższym, lubi dla niepoznaki przyjmować postać pierdołowatego staruszka, który jednak ma tę boską moc. Tu się potknął, tam coś upuścił i Mėnuo tak zupełnie przypadkiem stworzył świat. Na co dzień sprawami ziemskimi się nie zajmuje, a do zarządzania światem deleguje swojego syna, gromowładnego '''Perkūnasa''', zwanego też Diviriksasem, czyli Boskim Posłańcem. Czy Perkūnas (odpowiednik słowiańskiego Peruna, germańskiego Thora i greckiego Zeusa) miał jakąś matkę, czy też pojawił się nagle jak grom z jasnego nieba, nie wiadomo. Jego świętym drzewem jest dąb, czyli drzewo, w które szczególnie często uderzają pioruny. Ale Perkūnas nie jest panem tylko niszczycielskich zjawisk pogodowych; to on zsyła życiodajny deszcz, którym zapładnia swoją żonę, '''Žemynę''', boginię ziemi. Sprzyja również litewskim wojownikom, dla których kiedyś nawet skuł lodem Dźwinę, żeby wojsko mogło suchą stopą przejść na drugą jej stronę. Jego głównym przeciwnikiem jest '''Velnias''', bóg księżycapodziemi i terenów podmokłych, władca dusz, który przybiera postać wszystko widzącego zaskrońca (odpowiednik słow. Welesa, germ. Odyna i gr. Hadesa, a chrześcijańscy misjonarze utożsamili go, rzecz jasna, z diabłem) mieli córkę Żemynę (. Wróćmy do pani Perkūnasowej, czyli Žemyny. Bogini ziemi jest córką bóstw '''Saulė''' i '''Mėnua''', czyli bogini ziemi)słońca i boga księżyca. Jednak Menuo Nie jest to, niestety, szczęśliwe małżeństwo; Mėnuo zakochał się bowiem w pięknej '''Aušrinė (''', bogini gwiazdy zarannej(por.: słow. Jutrzenka, gr. Eos, indyjska Uszas). Za Zdradzona Saulė poskarżyła się Perkūnasowi, który za karę Perkūnas, mąż Żemyny, obił teściowi twarz (stąd widoczne siniaki widać do tej pory na tarczy księżyca), a opieka . Ustanowiono też naprzemienną opiekę nad córką jest naprzemienna: Mėnuo Saulė widzi się z Żemyną Žemyną tylko w nocydzień, a Saule - Mėnuo – w dzieńnocy. Žemyna i Perkūnas mają dwójkę dzieci – bliźniaków zwanych '''Ašvieniai''' (por.: ind. Aświnowie, słow. Lel i Polel, gr. Kastor i Polluks), kiedy przejeżdża którzy pod postacią rączych rumaków ciągną przez nieboskłon wozem ciągniętym przez Ašvieniaipowóz swojej babci, Saulė, świecąc złotą tarczą wykonaną w którym wiezie ona rozgrzaną i rozświetloną tarczę słoneczną wykutą specjalnie przez boskiego kowala '''Teliavelisa''' (por.: słow. Swarog, gr. Hefajstos). Warto wspomnieć o jeszcze dwóch boginiach: jedną jest '''Gabija''', która (niczym gr. Hestia) strzeże ogniska domowego. Druga to '''Medeina''', znana też po przydomkiem Žvėrinė, który nieprzypadkowo brzmi podobnie do słowa „zwierzyna”, jest to bowiem bogini lasów i dzikich zwierząt (jak gr. Artemida).
== Źródła ==

Menu nawigacyjne