Zmiany

Prędzej czy później to, co tego dnia zebrano, trafiło ostatecznie na pański stół. Ale w jakiej postaci? To poeta też przemilczał – w ''Panu Tadeuszu'' nie ma wzmianki o żadnej potrawie zawierającej grzyby. Zobaczmy więc, jakie przysmaki to mogły być, czyli jakie dania z grzybów możemy znaleźć w książkach kucharskich z epoki.

[[File:Karolina z Potockich Nakwaska.png|thumb|upright=.6|Karolina Nakwaska (1798–1875), pisarka, autorka poradnika dla kobiet]]

Zacznijmy od rydzów, które Mickiewicz uważał za najsmaczniejsze. Jego dobra znajoma, Karolina z Potockich Nakwaska, podała w swoim poradniku domowym idealny w swej prostocie przepis:

Jeśli chodzi o borowiki, to Jan Szyttler, w książce kucharskiej wydanej rok przed ''Panem Tadeuszem'', polecał zrobić z nich farsz do niewątpliwie aromatycznych drożdżowych pierożków.

{{ Cytat

| Usmażyć z cebulką borowików świeżych uprzednio odgotowanych w wodzie (jak się zwyczajnie smażą), z dodaniem tylko kawałek bulionu suchego [tj. kostki rosołowej]; skoro się usmażą, siekają się jak najdrobniej. Należy wbić cztery jaja, dodać muszkatowej gałki i pieprzu; rozwałkować cienko ciasto drożdżowe, twardo zarobione, potem robić tak, jak kołdunki [tj. pierogi], nakładając do środka tymi grzybami, odsmażywszy one w tłustości na rumiano, gorąco wydać do stołu.