10 262
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
brak opisu edycji
| Niezwykłe narzecze, przez filologów zwane „francuskim językiem kulinarnym”, było u nas znane od lat, a to z tego powodu, iż jako kuchmistrzów zatrudniano właśnie Francuzów. Owi „szefowie”, tradycyjnie obdarzeni niemożnością opanowania jakiejkolwiek mowy poza swoją własną oraz ogólną nieznajomością ortografii nawet ojczystego języka, zwykli wypisywać swoje jadłospisy we francuszczyźnie, która bywa odrobinę mniej gramatyczną niż ta używana przez krawców i kapeluszników, a w równym stopniu nieograniczona w przywłaszczaniu rzeczowników z niemal każdej znanej formy języka ludzkiego, cywilizowanego czy też nie. Kucharze, a z nimi i smakosze, w lot rozumieją takie wyrażenia jak „charlotte aux pommes”, „[[Stanisław Leszczyński i czterdziestu rozbójników#Babaorum|baba au rhum]]”, „kromesky à la russe”, „macedoine de legumes”, albo „chaudfroid” czy „chaufroix volaille”; z tym że tego typu określenia od dawna doprowadzały etymologów do rozpaczy {{...}}
Niestety, choć nasi francuscy sąsiedzi od pół wieku nie wymyślili żadnego nowego dania, to nadal nazwy wielu z ich potraw nierozerwalnie wiążą się z nazwiskami francuskich smakoszy albo z ważniejszymi wydarzeniami z dziejów Francji. Jeszcze inne z ich charakterystycznych określeń technik kulinarnych są zupełnie nieprzetłumaczalne nie dają się przetłumaczyć w żaden rozsądny sposób na angielski. {{...}} Pochodzenie nazw wielu potraw nawet znawcy dziejów kuchni muszą nadal przyjmować na wiarę – jak choćby w przypadku znanej starożytnej zupy „à la reine” [dosłownie: zupy królowej], do przepisu na którą pewien angielski kucharz za czasów Jerzego I dopisał rozbrajająco szczerą uwagę: „której królowej, nie wiem”. Francuskich nazw z naszych jadłospisów nie da się chyba całkowicie usunąć, ale na pewno dało by się bez trudu napisać modne „menu” w sposób nieco bardziej zrozumiały, niż ma to miejsce obecnie. Bo jeśli szef kuchni próbuje zbyt rygorystycznie trzymać się terminologii kulinarnej, to mógłby równie dobrze pisać po baskijsku czy retoromańsku, co w tym przedziwnym żargonie, który w kręgach rondla i rusztu uchodzi za język francuski.
| oryg = The remarkable dialect known to philologers as “culinary French” has for a length of years obtained, and for the very sufficing reason that the leading cooks employed have been Frenchmen. These “chefs,” blessed with the traditional incapacity to acquire any language but their own and a general inability to spell even their native tongue with correctness, have made out their bills of fare in a French which, as a rule, is a trifle more ungrammatical than milliners and dressmakers’ French, and is quite as lawless in appropriating substantives from almost every known form of civilized and uncivilized human speech. Cooks, and gastronomers into the bargain, know well enough what is meant by a “Charlotte aux pommes,” a “baba au rhum,” a “Kromesky à la Russe,” a “Macedoine de legumes,” and a “chaudfroid,” or “chaufroix volaille;” but such designations have long been the despair of etymologists {{...}}
