Otwórz menu główne

Zmiany

Co się święci?

Dodane 35 bajtów, 02:37, 6 kwi 2023
O tym, że Święto Przaśników wywodzi się z połączenia pasterskich obchodów kocenia się owiec i rolniczego święta nowych zbiorów jęczmienia, [[W_weselu_chleb_spożywaj,_w_radości_pij_wino#Święta_coroczne|już pisałem]]. O tym, że tak powstałą uroczystość skojarzono następnie z biblijną opowieścią o rzekomej ucieczce Żydów z niewoli w Egipcie – też. Ale nie pisałem jeszcze, jak Żydzi obchodzą wigilię pierwszego dnia tego siedmio- lub ośmiodniowego święta. W ową „noc inną niż wszystkie inne noce” Żydzi zbierają się na uroczystej kolacji, zwanej ''seder''. Podaje się na niej siedem potraw, z których każda oczywiście coś symbolizuje.
{{Video|url=https://vimeo.com/202227066|szer=400|poz=right|opis=Siedem potraw sederowych<br>{{small|Animowała Nina Paley}}}}
''Maca'', czyli przaśny (niekwaszony) chleb, jest na pamiątkę tego, że Żydzi uciekali z&nbsp;Egiptu w&nbsp;pośpiechu i&nbsp;nie mieli czasu czekać, aż ciasto na chleb wyrośnie. ''Zeroa'', czyli goleń jagnięca, to pamiątka po baranku, którego krwią Żydzi malowali odrzwia i&nbsp;progi swoich domów jako znak rozpoznawczy tuż przed ucieczką, a&nbsp;także ofiar składanych później w&nbsp;świątyni jerozolimskiej; dziś często zastępowana kurzym udkiem. Innym symbolem dawnych ofiar świątynnych jest ''bejca'', czyli jajko ugotowane na twardo i&nbsp;dodatkowo podpieczone. Dwa rodzaje gorzkich ziół – ''maror'' i&nbsp;''chazeret'' – symbolizują gorycz niewoli egipskiej. U&nbsp;Żydów aszkenazyjskich (z&nbsp;północnej Europy) ''chazeret'' to zwykle sałata rzymska, a&nbsp;''maror'' to tarty chrzan (często zabarwiany sokiem z&nbsp;buraków na kształt polskiej ćwikły z&nbsp;chrzanem) – mimo że chrzan nie jest ani gorzkim, ani ziołem. Z&nbsp;kolei ''charoset'' to słodka pasta z&nbsp;jabłek, orzechów włoskich i&nbsp;miodu, mająca symbolizować zaprawę murarską, gdyż według Biblii żydowscy niewolnicy w&nbsp;Egipcie zatrudnieni byli głównie przy pracach budowlanych. Siódma potrawa to ''karpas'' czyli jakieś zielone warzywo (np. natka pietruszki), które przed zjedzeniem macza się w&nbsp;słonej wodzie, będącej symbolem łez wylewanych przez Żydów w&nbsp;niewoli. A&nbsp;do tego wszystkiego obowiązkowo pije się wino.