10 376
edycji
Zmiany
brak opisu edycji
Oficjalny serwis Internetowy pani Magdaleny Gessler przytacza skrótowo dwie legendy łączące Jacka Odrowąża z pierogami.
{{cytatCytat|Skąd się wzięły w Polsce pierogi? Legenda głosi, że św. Jacek Odrowąż przywiózł je z Kijowa. Był zachwycony ich smakiem, który poznał podczas swoich podróży misyjnych w XIII wieku po Rusi, dzisiejszej Ukrainie. Stąd też wzięła się nazwa – pierogi ruskie.
W ówczesnej Europie nie znano jeszcze ziemniaków, więc pierogi, które zachwyciły Świętego Jacka musiały być z serem i kaszą. Inna wersja tej samej „pierogowej” legendy głosi, że podczas głodu po najazdach tatarskich święty miał karmić ubogich pierogami własnego wyrobu. Dlatego przylgnął do niego przydomek „św. Jacek z pierogami”.
Jeśli dobrze pogrzebać, to można znaleźć znacznie starsze wersje obu legend. Wszystkie mają to do siebie, że pierogi pojawiają się w nich dopiero na końcu, dopchnięte jakby na siłę, o bardzo luźnym związku z całą historią. Oto przykład z kazania przypisywanego o. Feliksowi z Sieradza, XVI-wiecznemu przeorowi krakowskich dominikanów:
{{cytatCytat|„Wszakże to św. Jacek, rok rocznie wypędza przednówkową biedę. Za zbliżeniem się jego święta stodółki zapełniają się zbożem, wtedy kończą się żniwa i można poniekąd powiedzieć, że głód uchodzi z waszej chaty, przychodzi św. Jacek z pierogami.” Zrozumiał te słowa lud biedny i jednem echem powtórzył za kaznodzieją:
– „A przychodź-że św. Jacku z pierogami.” Odtąd to prosta ta prośba ludu weszła w przysłowie.
Samuel Adalberg w ''Księdze przysłów polskich'' podaje wiele powiedzeń o św. Jacku, z czego większość dotyczy jednej z dwóch potraw mącznych – placków i pierogów.
{{cytatCytat|<poem>Na św. Jacka najecie się placka.
Na św. Jacka trza upiec placka.
Na św. Jacka ukoś owsa, upiecz placka.
| tytuł = Księga przysłów, przypowieści i wyrażeń przysłowiowych polskich
| url = http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet?mimetype=image%2Fx.djvu&sec=false&handler=djvu_html5&content_url=%2FContent%2F18873%2Fksiega_przyslow_polskich-39550.djvu&p=233
| wydawca = Emil Skiwski
| miejsce = Warszawa
| rok = 1889–1894
| strony = 178
}} }}
Na liście produktów tradycyjnych prowadzonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi można znaleźć [https://www.gov.pl/rolnictwo/pierogi-koscieleckie pierogi kościelnickie,] czyli ze wspomnianej już podkrakowskiej wsi, w której św. Jacek rzekomo dokonał cudu uratowania zniszczonego gradem zboża. W Kościelnikach do wytrawnych pierogów z serem tradycyjnie dodaje się zioła zwanego kurdybankiem. Przy czym „tradycyjnie” niekoniecznie znaczy „od stuleci”; zgodnie z ustawą o produktach tradycyjnych ([http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20050100068 Dz.U. 2005 Nr 10 poz. 68]), „za tradycyjne metody produkcji uważa się metody wykorzystywane co najmniej od 25 lat.”
{{cytatCytat|Jak podkreślają mieszkańcy: „Pierogi z kurdybankiem są w Kościelcu tak powszechne jak sam kurdybanek.” Wyróżniają się „smakiem. To jest inny smak tych pierogów. Ci co lubią zioła, to lubią te właśnie pierogi. Kurdybanek jest tu najważniejszy”. „Był traktowany dawniej jako roślina przyprawowa. Ten jego pikantny, ostry smak zastępował wiele przypraw. Jego smak i zapach jest naprawdę specyficzny. Rośnie wszędzie. {{...}}”. Pierogi z kurdybankiem podaje się najczęściej okraszone przyrumienioną słoniną lub boczkiem, ale również sklarowanym masłem lub sklarowaną śmietaną. Do samego farszu często dodaje się przyrumienioną słoninę czy boczek, niekiedy również przyrumienioną cebulkę. Jednakże jak podkreślają mieszkańcy: „To co się daje poza serem i kurdybankiem, to już pod kątem własnego smaku. Podstawa, to jest ser i kurdybanek. {{...}}”
|źródło = {{Cyt
| tytuł = Malopolska.pl
Poniżej przytaczam przepis na pierogi z kurdybankiem podany przez pana Waldemara Sulisza z Lublina, choć nie wiem, na ile owa receptura jest podobna do tej z Kościelca.
{{cytatCytat|'''Składniki:''' Ciasto na pierogi, 4 ziemniaki, 1 cebula, pół kostki białego sera, kostka bryndzy, łyżka masła, garść listków i kwiatów kurdybanka, szczypiorek, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz, jogurt kurdybankowy
'''Wykonanie:''' Ziemniaki ugotować w mudurkach. Obrać, utłuc w garnku z masłem, dodać ser i bryndzę, doprawić posiekanym kurdybankiem, solą i pieprzem. Na patelni zeszklić posiekaną cebulę z czosnkiem, dodać farsz, przesmażyć. Ciasto rozwałkować, wycinać kółka, nakładać farsz, lepić, robiąc falbanki. Gotować w osolonej wodzie. Podawać polane masłem i udekorowane szczypiorkiem. Osobno podać jogurt z posiekanym kurdybankiem.”