10 841
edycji
Zmiany
== Arcyserwis ==
[[File:Ewolucja serwisu.jpg|right|thumb|upright=1.5|Ewolucja serwisu stołowego w skrócie: od 1763 do 2020 r.]]
Znacznie więcej uwagi niż samym potrawom poświęcił Mickiewicz ozdobie stołu, a konkretnie – wielkiemu porcelanowemu serwisowi.
{{ Cytat
| <poem>Tymczasem goście, potraw czekający w sali,
Z zadziwieniem na wielki serwis poglądali,
Którego równie drogi kruszec jak robota.
</poem>
| źródło = A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 25–27}}
Co to takiego, ów serwis? Wyobraźcie sobie trzymacz do solniczki i pieprzniczki. Czasem można spotkać takie bardziej rozbudowane, z ampułkami na ocet i oliwę, czy uchwytem na serwetki. A teraz wyobraźcie sobie taki zestaw, ale rozbudowany do monstrualnych rozmiarów, tak że zajmuje pół stołu, a do tego bogato zdobiony. Coś takiego właśnie nazywano serwisem, albo z francuska „''surtout de table''” (wym.: ''sjur-tude tabl'', dosłownie: „na całym stole”).
Ten serwis, który Wojski na specjalną okazję wydobył z soplicowskiego lamusa, był olbrzymi nawet jak na barokowe standardy. Na tafli wielkości „karetnego koła”<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wers 34</ref> stało co najmniej trzydzieści „niewielkich z porcelany wydętych” figurek w „polskich strojach”.<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 42–43</ref> Figurki te przedstawiają scenę z życia polskich sejmików – kampanię wyborczą, liczenie głosów, nieskuteczne weto, radość zwycięzcy i rozpacz żony przegranego. Nie będę się tu wdawał w szczegóły; kto chce, niech przeczyta opis Hreczechy, który pan Podkomorzy skwitował słowami: „prawda, że sejmik ciekawy, ale my głodni, każ Wać przynosić potrawy.”<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 122–123</ref>
[[File:Kazimierz Mrówczyński, Soplicowo - Arcyserwis.jpg|thumb|<poem>„<i>Tymczasem goście, potraw czekający w sali,
Z zadziwieniem na wielki serwis poglądali, {{...}}
Ogromnym kręgiem na kształt karetnego koła.</i>”<ref>A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 25–26, 33–34</ref>
Ilustracja Kazimierza Mrówczyńskiego (1898).</poem>]]
Zamiast tego, skupmy się na tym, co w tym serwisie było z produktów spożywczych, choć oczywiście były one bardziej do ozdoby niż do jedzenia – coś, jak współczesne dekoracje tortów z cukrowego fondantu (np. takie cuda, [https://www.facebook.com/pg/pinarosacakes/photos jak moja siotra robi]). Uwaga, teraz będzie dłuższy kawałek trzynastozgłoskowca, ale myślę, że warto przeczytać do końca.
[[File:Serwis.jpg|thumb|<poem>„<i>Na krawędziach naczynia stoją dla ozdoby
{{ Cytat
| <poem>Tymczasem goście, potraw czekający w sali,Z zadziwieniem na wielki serwis poglądali,Którego równie drogi kruszec jak robota.Jest podanie, że książę Radziwiłł-SierotaKazał ten sprzęt na urząd w Wenecyi zrobićI wedle własnych planów po polsku ozdobić.Serwis, potem zabrany czasu wojny szwedzkiej,Przeszedł, nie wiedzieć jaką drogą, w dom szlachecki.Dziś ze skarbca dobyty zajął środek stołaOgromnym kręgiem na kształt karetnego koła.Serwis ten był nalany ode dna po brzegi
'''Piankami i cukrami''' białymi jak śniegi:
Udawał przewybornie krajobraz zimowy;
W środku czerniał ogromny bór '''konfiturowy''':
Stronami domy, niby wioski i zaścianki,
Okryte zamiast szronu '''cukrowymi pianki''' {{...}}</poem>| źródło = A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 25–40}} {{ Cytat | <poem>Ale tymczasem wielki serwis barwę zmienił
I odarty ze śniegu już się zazielenił,
Bo lekka, ciepłem letnim powoli rozgrzana,
Goście pijący wino zaczęli gałązki,
Pnie i korzenie zrywać i gryźć dla zakąski.</poem>
| źródło = A. Mickiewicz, ''op. cit.'', księga XII, wersy 35–40, 159–184}}
=== Piana ===