10 384
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
== Jesteś tym, co jesz ==
=== Posty ===
{{ Cytat
| Wiosna jest ciepła i wilgotna, lato jest ciepłe i suche, jesień – chłodna i sucha, zima – chłodna i wilgotna. Pościmy zatem na wiosnę, aby szkodliwą wilgoć, to jest pożądanie, w sobie przytemperować; w lecie zwalczamy niezdrowe ciepło, czyli chciwość; jesienią ograniczamy suchość zadufania w sobie; w zimie zaś walczymy z chłodem niewierności i złośliwości. <!--
| For the first time, which is in March, is hot and moist. The second, in summer, is hot and dry. The third, in harvest, is cold and dry. The fourth, in winter, is cold and moist. Then let us fast in March {{...}} for to repress the heat of the flesh boiling, and to quench luxury or to temper it. In summer we ought to fast to the end that we chastise the burning and ardour of avarice. In harvest for to repress the drought of pride, and in winter for to chastise the coldness of untruth and of malice.
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = de Voragine
| imię = Jacobus
| tytuł = The Golden Legend: Lives of the Saints
| url = https://books.google.pl/books?id=PvR5CgAAQBAJ&lpg=PT52&ots=ElyG0rKv_j&pg=PT52
| wydawca = Aeterna Press
| rok = 2015
}} -->
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Voragine
| imię = Jacobi a
| tytuł = Legenda Aurea, vulgo Historia Lombardica Dicta
| url = https://archive.org/stream/legendaaureavulg00jacouoft?ref=ol#page/152/mode/2up
| wydawca = Impensis Librariae Arnoldinianae
| miejsce = Lipsiae
| rok = 1850
| strony = 153
}}, tłum. własne
| oryg = Ver est calidum et humidum, aestas est calida et sicca, auctumnus frigidus et siccus, hyems frigida et humida. Jejunamus igitur in vere, ut noxium humorem, id est luxuriam, in nobis temperemus; in aestate, ut noxium calorem, id est, avaritiam in nobis castigemus; in autumno, ut castigemus ariditatem superbiae; in hyeme, ut castigemus frigus inflidelitatis et malitiae.
}}
=== Różnice stanowe ===
* [https://www.atlasobscura.com/articles/ennobling-garlic-italy How ‘Ennobling’ Helped Italian Aristocrats Solve the Problem of Garlic]
{{ Cytat
| Czosnek domowy, pisze Galenus {{...}}, jest rozpalający i wysuszający w czwartym stopniu {{...}} Czosnek gryzie, zapala, morzenia w żywocie czyni, w głowie dmie, żołądek wysusza, pragnienie czyni, wzdymanie żywota, oczy zacimia; przeto nieźle czynią mądrzy ludzie, że się go warują. {{...}} Czosnek domowy jest wielkiego pożytku przeciw wodom szkodliwym, {{...}} jako tym, którzy jeżdżą po wodach i cudzych krainach, gdzie rozmaite gady jadowite i miejsca smrodliwe, zwłaszcza na morzu pożywając. Tymże obyczajem, czasu morowego powietrza – ale to rozumiej grubym ludziom (chłopstwu), a którzy mają czosnku zwyczaj; {{...}} albowiem w nich gorąco przyrodzone pomnaża, wszystkie zbytki wypalając trawi; ale w człowieku rozkosznym wiele złego czyni.
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = z Urzędowa
| imię = Marcin
| tytuł = Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych, i innych rzeczy do lekarstw należących
| url = https://polona.pl/item/herbarz-polski-to-iest-o-przyrodzeniv-ziol-y-drzew-rozmaitych-ksiegi-dwoie-doctora,NzQwNDk5ODk/25
| wydawca = Jan Firlewicz
| miejsce = Kraków
| rok = 1595
| strony = 18
}} }}
=== Różnice regionalne, kuchnie narodowe ===
=== Zmierzch dietetyki humoralnej (drwiny w literaturze pięknej) ===OsobyZ jednej strony mamy więc lekarza narzekającego na nieposłusznych pacjentów, co wolą smacznie jeść niż stosować się do jego zaleceń, a z drugiej – pacjenta, który podejrzewa, które zbyt łatwo ulegają swoim dietetykom są nierzadko przedmiotem drwiniż jego własny medyk pragnie go zmorzyć głodem. Apodyktyczny Taki właśnie stereotypowo apodyktyczny lekarz-dietetyk służył na dworze Sancha Panzy, który morzy głodem swojego pracodawcę pojawia się nawet w ''dawnego giermka Don Kichocie''Kichota; przez cały obiad stał przy swoim panu i polecał służbie natychmiast zabierać ze stołu każdą potrawę, jaką tylko postawiono przed głodnym Panzą (a że lubił jeść, świadczy już samo jego nazwisko, które po hiszpańsku znaczy „brzuch”).
brak opisu edycji
| [[File:Linia czasu.png|class=full-page|Wielcy filozofowie i lekarze na linii czasu od VII w.p.n.e. do XVII w.n.e.]]
|}
== Dietetyka humoralna w praktyce ==
}}, tłum. własne }}
{{ Cytat
| url = https://es.wikisource.org/wiki/Don_Quijote,_Segunda_Parte:_Cap%C3%ADtulo_XLVII
}} }}
Tego lekarza Sancho wyrzucił z pracy już po pierwszym posiłku. Dietetycy, którzy nie chcieli wylecieć na zbity bruk, musieli nauczyć się, jak dostosować teorię do oczekiwań pracodawcy i jak zaproponować mu dania nie tylko zdrowe, ale i smaczne, zgodne z nakazami religijnymi oraz – co też bardzo ważne – pokazujące, na co go stać.
* [https://www.atlasobscura.com/articles/ennobling-garlic-italy How ‘Ennobling’ Helped Italian Aristocrats Solve the Problem of Garlic]
{{ Cytat
| Czosnek domowy, pisze Galenus {{...}}, jest rozpalający i wysuszający w czwartym stopniu {{...}} Czosnek gryzie, zapala, morzenia w żywocie czyni, w głowie dmie, żołądek wysusza, pragnienie czyni, wzdymanie żywota, oczy zacimia; przeto nieźle czynią mądrzy ludzie, że się go warują. {{...}} Czosnek domowy jest wielkiego pożytku przeciw wodom szkodliwym, {{...}} jako tym, którzy jeżdżą po wodach i cudzych krainach, gdzie rozmaite gady jadowite i miejsca smrodliwe, zwłaszcza na morzu pożywając. Tymże obyczajem, czasu morowego powietrza – ale to rozumiej grubym ludziom (chłopstwu), a którzy mają czosnku zwyczaj; {{...}} albowiem w nich gorąco przyrodzone pomnaża, wszystkie zbytki wypalając trawi; ale w człowieku rozkosznym wiele złego czyni.
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = z Urzędowa
| imię = Marcin
| tytuł = Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych, i innych rzeczy do lekarstw należących
| url = https://polona.pl/item/herbarz-polski-to-iest-o-przyrodzeniv-ziol-y-drzew-rozmaitych-ksiegi-dwoie-doctora,NzQwNDk5ODk/25
| wydawca = Jan Firlewicz
| miejsce = Kraków
| rok = 1595
| strony = 18
}} }}
=== Różnice regionalne, kuchnie narodowe ===
=== Posty ===
{{ Cytat
| Wiosna jest ciepła i wilgotna, lato jest ciepłe i suche, jesień – chłodna i sucha, zima – chłodna i wilgotna. Pościmy zatem na wiosnę, aby szkodliwą wilgoć, to jest pożądanie, w sobie przytemperować; w lecie zwalczamy niezdrowe ciepło, czyli chciwość; jesienią ograniczamy suchość zadufania w sobie; w zimie zaś walczymy z chłodem niewierności i złośliwości. <!--
| For the first time, which is in March, is hot and moist. The second, in summer, is hot and dry. The third, in harvest, is cold and dry. The fourth, in winter, is cold and moist. Then let us fast in March {{...}} for to repress the heat of the flesh boiling, and to quench luxury or to temper it. In summer we ought to fast to the end that we chastise the burning and ardour of avarice. In harvest for to repress the drought of pride, and in winter for to chastise the coldness of untruth and of malice.
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = de Voragine
| imię = Jacobus
| tytuł = The Golden Legend: Lives of the Saints
| url = https://books.google.pl/books?id=PvR5CgAAQBAJ&lpg=PT52&ots=ElyG0rKv_j&pg=PT52
| wydawca = Aeterna Press
| rok = 2015
}} -->
| źródło = {{Cyt
| nazwisko = Voragine
| imię = Jacobi a
| tytuł = Legenda Aurea, vulgo Historia Lombardica Dicta
| url = https://archive.org/stream/legendaaureavulg00jacouoft?ref=ol#page/152/mode/2up
| wydawca = Impensis Librariae Arnoldinianae
| miejsce = Lipsiae
| rok = 1850
| strony = 153
}}, tłum. własne
| oryg = Ver est calidum et humidum, aestas est calida et sicca, auctumnus frigidus et siccus, hyems frigida et humida. Jejunamus igitur in vere, ut noxium humorem, id est luxuriam, in nobis temperemus; in aestate, ut noxium calorem, id est, avaritiam in nobis castigemus; in autumno, ut castigemus ariditatem superbiae; in hyeme, ut castigemus frigus inflidelitatis et malitiae.
}}
=== Zmierzch dietetyki humoralnej (drwiny w literaturze pięknej) ===
